ارتباط دوسويه زلزله تهران و آتش فشان دماوند
آیا زمین‌‌لرزه‌های اخیر به فعالیت‌های آتشفشان دماوند ارتباط دارد یا خیر؟ یا اینکه بر اثر اینفعالیت‌های آتشفشان در زیر زمین و تاثیر آن بر گسل‌های اطراف دماوند و تهران تا چه اندازه می‌توان زلزله‌های بزرگ‌تری را پیش‌بینیکرد.
به گزارش الفباخبر به نقل از سايت خبرمهم،بامداد شنبه و در ساعت سه و پنج دقیقه، زلزله اي به بزرگی ۴ ریشتر شرق استان تهران رالرزاند. این زمین‌لرزه در عمق هشت کیلومتری از سطح زمین و در هشت کیلومتری دماوند و ۵۴ کیلومتری تهران رخ داد و در شرق تهرانمخصوصا تهرانپارس، فیروزکوه و پردیس بیشتر از سایر نقاط احساس شد. طبق اعلام جمعیت هلال احمر استان تهران این زمین‌لرزههیچ‌گونه خسارت مالی و جانی نداشت. اما مانند زلزله‌های چند سال گذشته این زلزله نیز در گسل مشا و در اطراف کوه دماوند رخ داد وبار دیگر این سوال به وجود آمد، که آیا زمین‌‌لرزه‌های اخیر به فعالیت‌های آتشفشان دماوند ارتباط دارد یا خیر؟ یا اینکه بر اثر اینفعالیت‌های آتشفشان در زیر زمین و تاثیر آن بر گسل‌های اطراف دماوند و تهران تا چه اندازه می‌توان زلزله‌های بزرگ‌تری را پیش‌بینیکرد. در این بین اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور درباره اینکه آیا این زلزله ارتباطی با آتشفشان دماوند داشته یا خیرنیز اظهار کرد: «هیچ‌گونه ارتباطی میان این زلزله و آتشفشان دماوند وجود ندارد. این زلزله در گسل مشا رخ داده و قبل و بعد از آن هملرزه محسوسی تا کنون به ثبت نرسیده است.» این درحالی است که از آخرین فعالیت آتشفشان دماوند حدود هفت‌هزار سال می‌گذرد واین آتشفشان در نمودار آتشفشان‌های فعال دنیا جای دارد.
تاثیر آتشفشان برزمین‌لرزه‌های تهران
اما استاد پژوهشگاه زلزله و عضو وابسته فرهنگستان علوم، نظر متفاوتی با رئیس سازمان مدیریت بحران کشور دارد و در گفت‌وگو معتقداست که باید داده‌های برخط و مربوط به وضعیت آتشفشانی دماوند را بررسی کرد تا بتوان با قاطعیت در این رابطه صحبت کرد، اما اینکهزلزله‌هایی که در این بخش از گسل مشا و دره هزار اتفاق می‌افتند تا چه اندازه به فعال شدن آتشفشان دماوند ارتباط دارد، برخی ازداده‌ها نشان می‌دهد که رابطه‌ای وجود دارد و این در آینده خطرآفرین است. مهدی زارع در ادامه می‌افزاید: آتشفشان دماوند با توجه بهاینکه آخرین فورانش مربوط به هفت‌هزار سال قبل است، جزء سیستم‌های آتشفشانی فعال دنیا به حساب می‌آید. نکته دوم این است کهدماوند یک مخروط قدیمی‌تر و اتاق ماگمایی گدازه دارد که بیشتر به سمت شمال دماوند کشیده شده و یک مخروط جدیدتر دارد (همینمنطقه‌ای که زلزله‌های چند وقت اخیر و روز گذشته در آن رخ داده) که به جنوب دماوند است. اکثر زمین‌‌شناسان براساس داده‌هایی که در۲۰ سال اخیر و از آتشفشان دماوند به دست آورده‌اند براین باورند که آن اتاق گدازه دماوند در سمت شمال نسبتا سرد شده و اما اتاقکبه سمت جنوب همچنان فعال و پرتکاپو است و چه بسا همان دهانه جدید نیز که شکل گرفته، به همین اتاق فعال مربوط باشد.
گسل‌ها فعال شده‌اند
وی در ادامه می‌افزاید: نکته مهمی که در این رابطه وجود دارد و در اطلاعاتی که از زلزله‌های اطراف آتشفشان دماوند به دست آمده ایناست که برخی از گسل‌هایی که در محدوده این اتاق ماگمایی فعال هستند، بیشتر فعالیت نشان می‌دهند لرزه‌خیزی نسبتا شدیدی دارند. به عنوان مثال، گسل بایجان که باعث زلزله فروردین ۱۳۶۲ شد، از فعالیت این گسل بود. همین‌طور در گسل لار که دره لار را شکل می‌دهدو گسل مشا تعداد این زلزله‌ها فراوان بوده است. گسل مشا از اردیبهشت سال گذشته تا همین بامداد روز شنبه، زلزله‌های فراوانی را ازخود نشان داده است. اگر لرزه‌خیزی ۵۰ سال اخیر این گسل‌ها، مخصوصا در ۲۰ تا ۲۵ سال اخیر بررسی کنیم، شاهد هستیم که۱۵هزار زلزله در محدوده البرز ثبت شده و بخش‌هایی از گسل‌ها که نزدیک به اتاق جوان ماگمایی در جنوب دماوند قرار دارند، لرزه‌خیزیبیشتری از خود نشان می‌دهند و بخش‌هایی از گسل که از این محدوده دورتر می‌شوند حداقل در این دو- سه دهه اخیز لرزه‌خیزی کمتریداشته‌اند. معروف‌ترین گسلی که می‌توانیم در این رابطه مثال بزنیم گسل مشاست، یعنی قطعه گسل مشا که از دماوند عبور می‌کند و درهمشا و دریاچه تار روی آن شکل گرفته است، این قطعه گسل چون در مجاورت توده ماگمایی جوان و پرتکاپو و فعال است، به نظر می‌رسدلرزه‌خیزی بیشتری از خود نشان می‌دهد و زلزله‌های شش ماه اخیر در این قسمت بوده است. اگر ما به سمت غرب یا شرق دماوند برويم واز این اتاق گدازه فعال دورتر شویم، لرزه‌خیزی و تعداد زلزله‌هایی که در چند دهه اخیر رخ داده، کمتر می‌شود.
آیا محدوده‌هایی که زلزله‌های ۴ ریشتر در آن رخ می‌دهد، ظرفیت زلزله‌های بزرگ‌تر دیگری را دارد؟ دکتر زارع در پاسخ به این سوالمی‌گوید: با توجه به سابقه لرزه‌خیزی این منطقه، پاسخ شما بله است. اما آیا قطعات گسل مشا که تحت تاثیر این توده و اتاق گدازهنیست و از شمال تهران عبور می‌کند، با این فعل و انفعالاتی که بر روی قطعه‌های دیگر رخ می‌دهد ممکن است که قطعه مرکزی گسل رافعال کند، باید در پاسخ به این سوال هم باید گفت که با توجه به اینکه مدت‌هاست زلزله مهمی در این قطعه مرکزی گسل مشا رخ نداده،می‌توان به احتمالات اضافه کرد که قطعه‌ای که ساکت است ظرفیت زمین‌لرزه بزرگی را دارد.
انتهای پیام
عناوین مهم :
