کاهش صادرات ایران در یک سال گذشته
الفباخبر - براساس آمار‌های گمرک صادرات کشور در ۱۱ ماهه امسال کمتر از ۴۵ میلیارد دلار بوده که با توجه به واردات حدود ۶۰ میلیارد دلاری، تراز تجاری غیرنفتی کشور منفی ۱۵ میلیارد دلار به ثبت رسیده است.
به گزارش الفباخبر ،بررسی آمار گمرک از میزان تجارت بین‌الملل ایران در ۱۱ ماه نخست امسال نشان می‌دهد که میزان واردات همچنان بسیار بیشتر از صادرات بوده و اختلاف این دو شاخص تجاری به ۱۵ میلیارد دلار رسیده است.
سطحی که بعد از سال ۹۸ بالاترین تراز تجاری منفی در یک دهه اخیر محسوب می‌شود. بر اساس این آمار، ایران از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا پایان بهمن ماه، بیش از ۵۹ میلیارد دلار واردات داشته که رکوردی برای این بازه زمانی در یک دهه اخیر محسوب می‌شود. با این وجود میزان صادرات کشور در مقایسه با مدت مشابه ۱۴۰۱ با افتی ۹ درصدی به کمتر از ۴۵ میلیارد دلار رسیده است.
صادرات غیرنفتی ۷۵ میلیارد دلاری دور از دسترس شد
با این حساب تراز تجاری غیرنفتی کشور به مرز ۱۵ میلیارد دلار رسیده که بعد از تراز منفی ۱۶.۸ میلیارد دلاری سال ۹۸ بدترین عملکرد در یک دهه اخیر به حساب می‌آید. به طور کلی در یک دهه اخیر به جز سال‌های ۹۵ و ۹۷ تراز تجاری کشور منفی بوده است، موضوعی که اثر تحریم بر تجارت کشور را به وضوح نشان می‌دهد. این اتفاق در حالی رخ داده است که سال گذشته سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت در همایش روز ملی صادرات اعلام کرده بود سال آینده تراز تجاری کشور مثبت خواهد شد که در این مسیر میزان صادرات برای مثبت شدن تراز تجاری کشور بسیار با اهمیت است و هدف‌گذاری صادرات غیرنفتی را هم ۷۵ میلیارد دلار اعلام کرده بود.
فعالان اقتصادی می‌گویند آنچه بیشتر سبب‌ساز این کاهش شدید صادرات شده، سیاست‌های ارزی کشور است که بر صادرات سایه انداخته است. از جمله این سیاست‌ها موضوع رفع تعهد ارزی در صادرات محصولات کشاورزی و صنعتی است. نرخ ارز مبادله شده در سامانه نیما در این گونه کالا به صرفه نیست.
به گفته محمد لاهوتی، رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران سختگیری‌هایی که در وضع عوارض و مالیات‌های علی‌الحساب در سال جاری صورت گرفت، عوارض صادراتی که به برخی کالا‌ها تحمیل شد، محدود کردن صادرکنندگان در فروش ارز آن‌ها به صورت توافقی و ممانعت از روش‌هایی غیر از سامانه نیما و مکلف کردن ارز حاصل از صادرات به عرضه شدن در سامانه نیما نیز دیگر عواملی بود که به کاهش صادرات ایران در سال ۱۴۰۲ دامن زد. پیش‌بینی این فعال اقتصادی نیز بر این است که اگر این چالش‌ها برطرف نشود در سال آینده نیز همچنان با کاهش صادرات روبرو خواهیم بود.
وحید شقاقی شهری، اقتصاددان در واکنش به منفی شدن تراز تجاری در ۱۱ ماه گذشته، گفت: از زمان تحریم‌هایی که ترامپ علیه ایران آغاز کرد میزان صادرات نفتی کشور هم کاسته شد و دولت وقت هم تمام تلاش خود را کرد تا بتواند تراز تجاری را حفظ کند، لذا هم در حوزه مدیریت و ساماندهی واردات تلاش شد و هم در حوزه صادرات غیرنفتی.
این اقتصاددان در ادامه افرود: در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ تا حدودی تراز تجاری غیرنفتی ما به نتیجه رسید، اما زمانی که از شدت تحریم‌ها کاسته شد هر چند میزان صادرات نفتی افزایش پیدا کرد، اما واردات هم بیشتر از قبل شد.
شقاقی شهری تصریح کرد: البته دلیل این مساله روشن است و به خاطر اینکه دولت نفت می‌فروشد، اما نمی‌تواند دلار حاصل از صادرات نفتی را به کشور بازگرداند این اتفاق افتاده است چرا که مابه ازای نفتی که صادر می‌کند چاره‌ای جز واردات کالا ندارد.
درآمد حاصل از صادرات نفت به کشور وارد نمی‌شود
این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: اخیرا هم اعلام شده تهاتری بابت نفت و ساخت مسکن از سوی چینی‌ها مطرح شده است. یکی از دلایل ناترازی که رخ داده است تشدید واردات کالاست هر چند صادرات نفت ایران رشد داشته، اما به دلیل تحریم‌ها درآمد حاصل از صادرات نفت به کشور وارد نمی‌شود.
شقاقی شهری خاطرنشان کرد: از طرف دیگر اخبار ناگواری از صادرات غیرنفتی به گوش می‌رسد و گزارش‌ها از اتاق بازرگانی ایران نیز اخبار ناگواری از صادرات غیرنفتی اعلام می‌کند که علت آن هم به دلیل رکود بیشتر بازار و استهلاک تکنولوژی به اضافه از دست دادن بازار‌های هدف باعث این اتفاق شده است و متاسفانه بازار‌های هدف هم در حال از دست رفتن است و گفته می‌شود با شرایط پیش آمده بازار عراق هم کم‌فروغ‌تر شده است.
فرسودگی زیرساخت‌ها و عدم به‌روز شدن تکنولوژی بنگاه‌ها
این اقتصاددان تصریح کرد: این نکته حائز اهمیت است که صادرات غیرنفتی ایران در حال کاهش است و آن هم به دلیل گسترش تحریم‌ها بود و اینکه ایران قادر به واردات دلار‌های نفتی نیست و در نتیجه دولت هم به دنبال واردات کالا رفته است.
انتهای پیام
عناوین مهم :
