نسبت کفایت سرمایه پایین، بروز برخی تخلفات در تعدادی از بانک‌های دولتی یا خصوصی و عملکرد ضعیف نهاد ناظر سیستم بانکی یعنی بانک مرکزی در سال‌های گذشته، تنها بخشی از این معضلات بوده است. واقعیت این است که زیان انباشته بانک‌ها منجر به ایجاد هزینه‌های گزافی برای سهامداران آنها شده که به نظر می‌رسد اثرات آنها همچنان هم پابرجاست.
به‌تازگی و با انتشار صورت‌های مالی ۵ بانک سرمایه، پارسیان، دی، ملت و تجارت مشخص شده که این بانک‌ها با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. زیان انباشته بانک سرمایه به بیش از ۳۵ هزار میلیارد تومان رسیده و روند سوددهی بانک پارسیان نیز با کاهش شدیدی روبه‌رو شده است.
این موضوع برای بانک دی نیز صادق است و زیان انباشته این بانک نیز با افزایش روبه‌رو شده است. دو بانک ملت و تجارت که در بین بانک‌های پذیرفته شده در بازار سهام، عملکرد بهتری را از خود نشان داده بودند با کاهش قابل توجه سوددهی مواجه شده‌اند. همچنین در مورد بانک پارسیان باید توجه داشت که عملکرد خود بانک با زیان روبه‌رو بوده و این بانک تنها از طریق شرکت‌ها و صرافی‌های وابسته به خود توانسته بخشی از این زیان را جبران کند. این گزارش به بررسی اجمالی عملکرد این بانک‌ها می‌پردازد.
کاهش ۶۲ درصدی سود خالص بانک پارسیان
در آخرین روز بهمن ماه، صورت‌های مالی تلفیقی بانک پارسیان برای ۶ ماهه منتهی به شهریور ۱۴۰۰ منتشر شد. بر اساس این صورت‌های مالی، سود خالص گروه با ۶۲ درصد کاهش نسبت به دوره مشابه سال قبل به حدود یک هزار و ۱۲۹ میلیارد تومان رسیده است. هر چند که بانک (بدون درنظر گرفتن عملکرد شرکت‌های تابعه)، در حدود ۳هزار و ۴۸۳ میلیارد تومان زیان شناسایی کرده است.
بر اساس صورت‌های مالی تلفیقی، بانک پارسیان از محل درآمد تسهیلات و سپرده‌گذاری‌ها حدود ۳ هزار و ۹۸۷میلیارد تومان زیان شناسایی کرده که در مقایسه با ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۹، با افزایش ۲۸۰ درصدی روبه‌رو شده است. این رقم به همراه افزایش ۶۶درصدی هزینه‌های عمومی و اداری، افزایش ۲۱۹ درصدی در هزینه‌های مالی و افزایش ۱۷ درصدی در هزینه استهلاک، مهمترین عناوین تأثیرگذار در کاهش روند سودسازی بانک پارسیان بوده‌اند. از قرار معلوم، بانک در حدود ۱۷۰ میلیارد تومان هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول دارد که گرچه در مقایسه با سال گذشته، کاهش یافته اما همچنان قابل توجه است.
گروه پارسیان توانسته زیان خود را از طریق سه بخش فروش کالا و خدمات، سود حاصل از معاملات و مبادلات ارزی و خالص درآمد کارمزدی جبران کند که بانک در خصوص این منابع درآمدی، توضیحات بیشتری را ارائه نکرده است. با این حساب، مجموع زیان انباشته بانک پارسیان به حدود ۷ هزار و ۵۰۰میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با پایان سال ۱۳۹۹، درحدود ۳۱ درصد افزایش یافته است. این بانک از محل سهام خزانه نیز با زیان یک هزار و ۶۸۰میلیارد تومانی روبه‌رو بوده که جمع حقوق مالکانه بانک را با ۹ درصد کاهش روبه‌رو ساخته است.
زیان انباشته بانک دی به بیش از ۱۰هزارمیلیارد تومان رسید
گزارش‌ها نشان می‌دهند که بانک دی تا پایان آذرماه از محل خالص تسهیلات و سپرده‌گذاری‌ها حدود ۳ هزار و ۵۸۰ میلیارد تومان زیان شناسایی کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل با افزایش ۱۱۲درصدی روبه‌رو شده است. به عبارتی، بانک در شناسایی درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری ناکام بوده و به همین علت در مدت مذکور با زیان روبه‌رو شده است. از سویی دیگر، افزایش ۵۲ درصدی هزینه‌های عمومی و اداری، ۷۰۰ درصدی مطالبات مشکوک‌الوصول و ۱۸۰ درصدی هزینه استهلاک، منجر به تشدید زیان بانک شده است. با این حساب مجموع زیان انباشته بانک به بیش از ۱۰ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با پایان سال ۱۳۹۹، به میزان ۵۸ درصد افزایش یافته است.
زیان انباشته بانک سرمایه به ۳۸ هزار میلیارد تومان رسید
صورت‌های مالی بانک سرمایه هم نشان می‌دهد که این بانک تا پایان آذرماه سال‌جاری، بیش از ۳۸ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد. این بانک در مدت مذکور از طریق خالص درآمد تسهیلات و سپرده‌گذاری، در حدود یک هزار و ۸۷۳ میلیارد تومان زیان شناسایی کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل با افزایش ۲ درصدی روبه‌رو شده است. همچنین هزینه‌های عمومی و اداری بانک با افزایش ۳۲ درصدی روبه‌رو شده و بانک به دلیل استقراض از بانک مرکزی و تأمین مالی از طریق دیگر بانک‌ها، حدود ۲ هزار و ۸۸۰ میلیارد تومان هزینه مالی شناسایی کرده است.
بر این اساس عملکرد ۹ ماهه بانک منجر به شناسایی زیان خالص ۵ هزارمیلیارد تومانی شده تا مجموع زیان انباشته بانک به بیش از ۳۸ هزار میلیارد تومان برسد. با توجه به سرمایه ۴۰۰ میلیارد تومانی بانک، جمع حقوق مالکانه به همین میزان منفی شده است.
کاهش ۴۵ درصدی سود خالص بانک ملت
طبق صورت‌های مالی منتشرشده برای ۹ ماهه منتهی به آذرماه سال‌جاری، خالص درآمد تسهیلات و سپرده‌گذاری بانک ملت با افزایش ۷۰ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته به حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. همچنین درآمدهای شناسایی شده بانک از محل کارمزدهای بانکی و سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها با افزایش قابل توجهی روبه‌رو بوده. با وجود عملکرد مناسب بانک در این بخش‌ها، افزایش بسیار زیاد در هزینه‌ها، منجر به کاهش قابل توجه سودآوری فعالیت‌های بانک شده است.
افزایش ۷۳ درصدی هزینه‌های اداری و عمومی در کنار افزایش ۳۶درصدی هزینه‌های مالی و ۳۳۳ درصدی هزینه‌های مالیاتی سال‌های قبل، از جمله مهمترین دلایل کاهش سود شناسایی شده است. بر این اساس، این بانک در ۹ ماهه سال‌جاری حدود ۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان سود شناسایی کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل با کاهش ۴۵درصدی روبه‌رو شده است. همچنین سود انباشته بانک با ۲۱درصد افزایش به بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.
کاهش ۷۶ درصدی سود خالص بانک تجارت
صورت‌های مالی بانک تجارت نیز از کاهش ۷۶ درصدی سود خالص ۹ماهه منتهی به آذرماه سال‌جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل خبر می‌دهد. این بانک در بخش هزینه‌های اداری و عمومی و هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شده است. این ارقام در کنار کاهش قابل توجه درآمدها در بخش‌های غیرعملیاتی، مهمترین عوامل کاهش سوددهی بانک تجارت بوده‌اند.
این بانک در بخش غیرعملیاتی به ازای هر سهم ۵۴ تومان زیان شناسایی کرده که در مقایسه با عملکرد سال گذشته با افزایش ۶۰۰ درصدی روبه‌رو شده است. لازم به ذکر است که بانک تجارت بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان در سهام و سایر اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کرده که با افزایش تورم و کاهش قیمت و بازدهی سهام از این محل متحمل هزینه‌های قابل توجهی خواهد شد. در عین حال، این بانک توانسته در سال مالی گذشته زیان انباشته خود را جبران کند. مجموع سود انباشته بانک تجارت تا پایان آذرماه به حدود یک هزار و ۵۰۰میلیارد تومان رسیده است.
عناوین مهم :
