سلامتی معده را به این گیاه بسپارید
الفباخبر - گروه سلامت: استفاده از خواص شیرین بیان در طب سنتی، به ۱۲۰۰ سال قبل برمی‌گردد و از ریشه این گیاه در اروپا و آسیای شرقی از زمان‌های گذشته مورد استفاده بوده است. گیاه شیرین بیان در ایران در بیشتر مناطق شمال و مرکز یافت می‌شود.
الفباخبر ، در منابع طب سنتی ایران از این گیاه به عنوان سوس نام‌برده می‌شود و این گیاه را به عنوان گیاه گرم و تر معرفی کرده‌اند و کاربردهای مختلفی برای آن ذکر شده است. شیرین‌بیان (نام علمی: Glycyrrhiza glabra)، که به فارسی مَهْک گفته می‌شود، گیاهی خودرو از تیره‌ی سبزی‌آساها، بومی جنوب اروپا، شمال آفریقا و نواحی معتدل آسیاست. در اکثر نقاط ایران خصوصاً در شهرستان خاتم مروست و نواحی شرقی و شمال شرقی و همچنین آذربایجان، سلسله جبال بختیاری و شهرستان اقلید به فراوانی می‌روید. شیرین بیان از ۴ تا ۷ زوج برگ به اضافه‌ی یک برگچه‌ی انتهایی تشکیل شده است که به سبب ترشح شیره، چسبنده‌اند. گل‌هایش مایل به آبی و میوه‌اش شامل ۵ تا ۶ دانه‌ی مایل به قهوه‌ای است. ریشه و ساقه‌ی زیرزمینی آن مصرف دارویی دارد. ریشه‌ها و ریزوم‌های این گیاه دارای پوستی قهوه‌ای رنگ یا سیاه و مغز زردرنگ است.
شیرین‌بیان گیاه بومی مناطق مدیترانه است و همچنین یکی از مهمترین گیاهان دارویی بومی ایران است که به میزان قابل توجهی سالیانه از آن صادر می‌شود. این گیاه دارای طبیعت گرم و خشک است و ساقه‌ای به طول ۱ متر و برگ‌های مرکب از تعدادی برگچه کدر و سبزرنگ و گل‌هایی به‌رنگ سفید و بنفش و زرد دارد. ماده اصلی این گیاه اسید گلیسیریزیک با شیرینی ۳۰ تا ۵۰ برابر ساکارز است که در صنایع دارویی و غذایی کاربرد فراوان دارد.
خواص شیرین بیان برای معده
از شناخته شده ترین خواص ریشه و ریزوم (ساقه زیرزمینی) شیرین بیان استفاده از آن در درمان زخم معده است. پزشکان طب سنتی به درمان زخم معده با شیرین بیان در زمان کوتاه سه تا چهارماهه اعتقاد دارند. به طور کلی این گیاه به دلیل داشتن ماده موثره‌ای به نام «اسید گلیسیرینیک» در درمان زخم‌های گوارشی، به‌ویژه زخم معده، اثنی عشر و نیز التهاب معده (گاستریت) مؤثر است. مهمترین خاصیت شیرین بیان که جدیداً کشف شده است و در اروپا و آمریکا استفاده می‌شود، درمان سرطان معده با این گیاه ارزشمند است.
شیرین بیان به عنوان گیاهی شناخته شده در دفع سموم، نرم‌کننده، مرهم، ضد بو، خلط آور، عرق آور، تب بر، ملین و مناسب برای ناراحتی‌های قفسه سینه و محرک تولید استروژن در نظر گرفته می‌شود
مکانیسم تأثیر شیرین بیان برای معده، به این صورت است که شیرین بیان به واسطه ترکیبات ذکر شده، سطح اسید معده را پایین می‌آورد، سوزش معده و سوءهاضمه را کم می‌کند و در نهایت به عنوان یک ضد یبوست ملایم عمل می‌کند و می‌توان از آن، برای رفع اسپاسم، التهاب و ناراحتی در لوله گوارش استفاده کرد. همچنین این گیاه با افزایش شیره صفرا و کاهش سطح کلسترول تأثیر مثبتی روی کبد هم دارد. به طور کلی بیماری ورم معده، التهاب پوشش داخلی معده است و تنها یک بیماری محسوب نمی‌شود، بلکه گروهی از بیماری‌هاست و ممکن است موجب خوردگی مخاط معده و خونریزی شود. بنابراین عجیب نیست که عده‌ای از اطبا سنتی اعتقاد دارند، زمانی که معده پاک و سالم باشد تمام اعضای بدن سالم هستند و این ویژگی مهمترین خاصیت گیاه شیرین بیان است.
نحوه مصرف شیرین بیان برای معده
بخش مورد استفاده دارویی گیاه ریشه بیان ریشه و ریزوم آن است. عصاره گیاه شیرین بیان، با جوشاندن ریشه گیاه و تبخیر بخش عمده آب آن، به دست می‌آید که ماده‌ای به رنگ سیاه مایل به قهوه‌ای است، این ماده به دو صورت جامد و شیره عرضه برای استفاده دارویی عرضه می‌گردد. از این عصاره، در پزشکی، داروسازی، صنایع غذایی و بهداشتی استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای عصاره شیرین بیان، شیرین کردن فرآورده‌های غذایی و صنعت شیرینی و شکلات است، چون ۵۰ برابر شکر شیرینی دارد و علاوه بر این، خواص دارویی مفیدی هم دارد.
تهیه شربت شیرین بیان: برای ساخت شربت شیرین بیان باید ریشه بدون پوست این گیاه را پودر کرده و با آب مخلوط نمایید و آن‌قدر بجوشانید تا غلیظ شود.
تهیه دم کرده شیرین بیان: برای درست کردن دم کرده شیرین بیان باید ۵۰ گرم ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کنید و در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد.
تهیه جوشانده شیرین بیان: برای درست کردن جوشانده شیرین بیان باید ۵۰ گرم ریشه شیرین بیان بدون پوست را آسیاب کرده و در ۱۰۰ گرم آب بریزید و آن‌قدر بجوشانید که دوسوم آن باقی بماند.
تهیه جوشانده شیرین بیان برای معده درد: به این منظور 10 گرم از ریشه تمیز شده شیرین بیان و به همان میزان ریشه انار شیرین را با یک لیوان آب سرد به مدت پانزده دقیقه آهسته جوشانده، صاف کرده و ناشتا به مدت 40 روز مصرف کنید.
تهیه جوشانده شیرین بیان برای رفع نفخ، ریفلاکس و ترشی معده: به این منظور ریشه شیرین بیان را کوبیده و به میزان دو قاشق سوپ‌خوری به همراه یک قاشق نعناع پودر شده، یک قاشق بابونه، یک قاشق پونه و یک قاشق زیره سبز مخلوط کرده و بعد از هر وعده غذا، یک قاشق مرباخوری از این ترکیب را با یک لیوان آب جوش ده دقیقه دم کرده به جای چای بنوشید.
نحوه مصرف عرق شیرین بیان: به جای استفاده از گیاه شیرین بیان می‌توان از عرق این گیاه استفاده نمود، مقدار مصرف عرق شیرین بیان برای بزرگ‌سالان، روزی سه بار یک فنجان و برای کودکان، روزی سه بار به میزان نصف فنجان است و بهتر است این عرق در وسط غذا میل شود.
مضرات شیرین بیان
لازم به ذکر است، استفاده زیاد از شیرین بیان برای طحال مضر است و اگر می‌خواهید از این گیاه برای برطرف کردن بیماری و برای مدت طولانی استفاده کنید بهتر است آن را با کتیرا مصرف کنید. همچنین استفاده از گیاه و فراورده‌های شیرین بیان برای زنان باردار، کودکان زیر ۷ سال، افراد با فشارخون بالا و اختلالات غده تیروئید ممنوع است.
مصرف بی‌رویه شیرین بیان یا سایر فرآورده‌های آن به سبب تحریک غدد فوق کلیوی و ترشح بیش از اندازه هورمون آلدوسترون مضر است. این حالت سبب عوارضی چون اختلال در فعالیت‌های متابولیسمی و بالا رفتن فشارخون می‌گردد. در صورت مصرف بیش از ۲۰ گرم در روز، بروز عوارض نامطلوب بعید نیست.
مضرات شیرین بیان
لازم به ذکر است، استفاده زیاد از شیرین بیان برای طحال مضر است و اگر می‌خواهید از این گیاه برای برطرف کردن بیماری و برای مدت طولانی استفاده کنید بهتر است آن را با کتیرا مصرف کنید. همچنین استفاده از گیاه و فراورده‌های شیرین بیان برای زنان باردار، کودکان زیر ۷ سال، افراد با فشارخون بالا و اختلالات غده تیروئید ممنوع است.
مصرف بی‌رویه شیرین بیان یا سایر فرآورده‌های آن به سبب تحریک غدد فوق کلیوی و ترشح بیش از اندازه هورمون آلدوسترون مضر است. این حالت سبب عوارضی چون اختلال در فعالیت‌های متابولیسمی و بالا رفتن فشارخون می‌گردد. در صورت مصرف بیش از ۲۰ گرم در روز، بروز عوارض نامطلوب بعید نیست.
انتهای پیام
عناوین مهم :
