در گفت و گو با بهروز قزلباش مطرح شد:
سخن گفتن با تصویر در شعر و نقاشی
الفباخبر - گروه فرهنگی: بهروز قزلباش از آن دسته از روزنامه‌نگارانی است که شاگردان زیادی در تحریریه‌ها و کلاس هایش تربیت کرده است.او نقاش و شاعر و روزنامه نگار و نویسنده است. از قزلباش پیش از این کتاب های «چگونه تیتر بنویسیم»، « خبر برای رادیو»، و « خبر نرم » در روزنامه نگاری چاپ شده است.
الفباخبر ، همچنین مجموعه های شعر« گزیدۀ ادبیات معاصر»،«کلاغ های کاغذی»،«در باغ لیلی»،« و تناقض ابروها» به چاپ رسیده است.
از قزلباش مجموعه شعر« شاخ نبات ملکوت»رمانی با عنوان«دیوانگی» و مجموعه قصه ای با عنوان« آیتون و چند قصه دیگر» در دست چاپ است.با او به بهانه برگزاری نمایشگاه آثار نقاشی هایش به گفت و گو نشستیم که از نظرتان می گذرد:
دربارۀ نقاشی بگویید، و اینکه چه طور شد رفتید سراغ این هنر؟
نقاشی هنر دیرینه ای است و در تاریخ هنر ایران سابقه ای به بلندای تاریخ دارد.خطوط اسلیمی و طرح هایی که در کاشیکاری معماری ایرانی- اسلامی در خانه‌ها، اماکن متبرکه و مساجد به کار رفته است، نشانه ای از عمق ربط فرهنگی و مذهبی بین نقاشی و مذهب است. این کار در چاپ نصوص مقدس مخصوصا قرآن کریم هم به چشم می خورد. معروف است که گفته می شود ایرانیان شاعرند. بله شاعرند.با این همه مینیاتور بهزاد در ادبیات ایران جلوه و جلای واثق و عمیقی دارد.این که ایرانیان از دیر و دور نقاشی کرده اند امر اثبات شده ای است.مهمتر این که در هنر نقاشی امروز هم جزو سرامدان روزگارند هم حرفی نیست. به هر صورت در هنر نقاشی هم کشش های زیبا، عمیق و مدرن و جود دارد.بسیار وسوسه انگیز و پر کشش است.ما هم که اندک ذوقی در این ماجرا داشتیم. کمی آن را جدی گرفتیم. اخیرا تعدادی از کارها در عمارت هنر به نمایش در آمد که مورد استقبال هم واقع شد. با تصویر سخن گفتن در شعر هم بود. اصلا تصویر در شعر چنان پر رنگ است که برخی از شاعران با عنوان ایماژیست مشهورند.
ابیاتی از شما که در آن رابطه ای بین نقاشی و شعر باشد، چیزی در حافظه دارید؟
بله. ابیات این غزل که به تازگی هم سروده ام نشانگر این رابطه است:
بریز آتش براین قرمز کمی نارنجی پاییز/ و مقدار کمی هم زرد هندی بر چمن‌ها ریز
صدای باد را درهم بیاویز از سپید و سرخ/بساز از رنگ‌هایت نغمه‌ای پر شور و دل آویز
کمی طوفان بکش بر برگ‌های تک درخت دور/کمی قرمز بیفزا، بیشتر کن تا شود، خونریز
و حالا اندکی گیسو پریشان کن در این طوفان/بزن رِنگی و از مضرابِ زخمِ تار ِدل برخیز
بسوزان اندکی، خاکستری کن روبرویت را/بساز از رنگ‌هایت رِنگی از آنات روح انگیز
دلم آواز عاشق سوز می‌خواهد در این حالت /نوازش کن دوتار خسته را در مکتب تبریز
هوا دلگیر شد بگذار تا باران ببارد باز/تمام بوم را تا پر شود از اشک من، لبریز
تو اما نیستی، تنهایی‌ام در کوله پشتی ماند/تو را اصرار از من هست و از تو نیست جز پرهیز
پس هنوز به شعر گفتن و نوشتن ادامه می دهید؟
بله، شعر در جان ماست هم در شنیدن و هم در خواندن شعر بزرگان و دیگران و هم در گفتن و سرودن. رهایی از شعر یعنی رهایی از زندگی و حکمت ایرانی. چه چیزی زیباتر از شعر و زندگی ایرانی هست ؟!چرا باید از آن گذشت؟ نوشتن هم همینطور است.رمان« دیوانگی» را در همین ایام نوشتم.
رمان دیوانگی دربارۀ چه موضوعی است و قصه اش چیست؟
داستان زن شرین عقلی است که رفتار و گفتارش فیلسوفانه است. در صدد کشف جهان است، «شدن» و باز آفرینش در شدن های تازه و تعریف تازه از «بودن»، موتیف اصلی رمان است که در بین مردم همه جا در عروسی و عزا و تظاهرات دوران انقلاب و ... حضور دارد. نگاه مردم به او نگاهی از سر ترحم نیست بلکه زندگی با او را انتخاب کرده اند هرچند از نظر اغلب مردم و شخصیت های داستان شیرین می زند.
او آدمی از نوع دیگر است.جهان و تماشایش هم از نوع دیگری است.یک قصه بیشتر نیست اما در آنات متفاوت، روایت خودش را از عقل، شدن و بودن دارد.
مثنوی بلندی که برای حضرت فاطمه(س) سرودید چاپ شده است ؟
انتشارات کلبه هنر شش عنوان از کارهای مرا در حال چاپ دارد. الان کارها در مرحلۀ اوزالید است باید یکبار دیگر ببینم و اغلاط احتمالی را اصلاح کنم. امیدوارم فرصتی پیدا کنم و به زودی این کارها را به چاپ بسپارم.«شاخ نبات ملکوت» مثنوی ای است که برای حضرت زهرا(س) سروده است.و هزار و یک بیت است. پاره‌هایی از این مثنوی در جراید چاپ شده است.این کار در سال 74 سروده شده و از آن موقع تا به حال گاهی تغییراتی در آن داده ام.
این مثنوی شامل چه مضمون هایی است؟
موضوع اصلی مثنوی سرودن در منقبت حضرت زهرا(س) است. اما گاهی گریزهایی به حوادث تاریخی زمان حیات حضرت و پس از آن دارد.
چطور شد که به فکر سرودن شعر برای حضرت فاطمه افتادید؟
هر شاعری تمایل درونی و میل قلبی اش سرودن دربارۀ حضرت زهراست. پیش از آن غزل هایی درباره ایشان یا بهتر است گفته شود برای ایشان سروده بودم. اما کافی نبود. راضی نمی شدم. تا اینکه تصمیم گرفتم کار بلندی برایشان بسرایم و توفیق حاصل شد و شد.
قصه سرودن این هزار ویک بیت آنطور که خبر داریم برای خودش ماجرایی است. لطف می کنیددر این مورد هم توضیحی داشته باشید؟
میان سروده هایم برای ایشان فاصله افتاده بود و هربار وسواس نوشتن باعث می شد کار نیمه تمام بماند . تا آنکه شبی به لطفش نوشتن شعر آغاز شد و هزار ویک بیت را تا سحر به پایان بردم.
استاد قزلباش ،در نقاشی هایتان هم مضامین یا سوژه های مذهبی هست؟
نه به صورت یک اثر مذهبی مطلق. نه.
اولین نمایشگاهتان کجا برگزار شد و کی بود؟
در عمارت هنر رامسر و در افتتاحیه عمارت، و با حضور هنرمندان رامسری ماه پیش برگزار شد.
چرا رامسر؟
همه جای ایران سرای من است.
استقبال از نمایشگاه چطور بود؟
بسیار عالی بود. جا دارد همینجا تشکر کنم از مسوول محترم گالری عمارت هنر که همکاری بسیار خوبی داشت. همینطور از هنرمندان شریف، توانا، صاحب ذوق و در عین حال متواضع و بی مدعای رامسر که مرا در جمع خودشان پذیرفتند و مهمان نوازیها کردند.
روزنامه نگاری را رها کردید یا هنوز ادامه دارد؟
اغلب روزنامه نگار بیکار هستم. روزنامه نگاری ما را رها نمی کند. گاهی همچنان می‌نویسم.الان سردبیری یک ماهنامه را به عهده دارم.
چه ارزیابی از وضعیت رسانه ای کشور دارید؟
خلاصه اش می شود افتضاح. کمی مفصل ترش می شود این که الان تعداد کارکنان و متولیان و کارمندان و هیات های بالا و پایین دست مربوط به ادارات رسمی و غیر رسمی مربوط به رسانه، از تعداد خبرنگاران و روزنامه نگاران کشور خیلی بیشتر است.
شده است مصداق آفتابه لگن هفت دست ولی شام و ناهار هیچی.
رادیو خیلی بهتر از تلویزیون و مطبوعات بهتر از تلویزیون و شبکه های ارتباطی مجازی بهتر از تلویزیون، و خبرگزاریهای آماتور بهتر از تلویزیون به استثنای پرس تی وی.
این که گفته می شود فضای مجازی جای رسانه های مکتوب را گرفته یا خواهد گرفت، از نظر شما درسته یا نه؟
نه. به نظرم هیچ رسانه ای نه می تواند و نه می خواهد که دیگری را حذف کند.از مردمی که پول نان و نمکشان را ندارند؛ نمی شود انتظار داشت، با مطبوعات رفیق باشند. نمی شود.
فضای مجازی تا چه اندازه قابل اعتماد است؟
این روزها زیاد گفته می شود که فضای مجازی قابل اعتماد نیست. این حرف را تلویزیون بیشتر از بقیه می زند.اشتباه است.در فضای مجازی، دو نوع شبکه اجتماعی برای ارتباطات اجتماعی وجود دارد. شبکه های ارگانی و شبکه هایی که ارگانی نیستند.
شبکه هایی که ارگان رسمی دارند، حرفشان با منبع و مستند است. چرا قابل اعتماد نباشد؟ مثل این است که گفته شود، روزنامه قابل اعتماد نیست.
خب اگر ما در کشوری زندگی می کنیم که روزنامه هایش قابل اعتماد نیست، فضای مجازی اش هم قابل اعتماد نیست.البته که باید مراقب صحت یا عدم صحت اطلاعات شبکه های غیر رسمی بود.
در رسانه های امروز تا چه اندازه به مفاهیم قرآنی توجه می شود؟
بجز رادیو قرآن و شبکه معارف در بقیۀ رسانه ها از لحاظ طرح شعاری مفاهیم، گاهی چیزهایی تان در هست، اما به طور جدی، نه چیز چندان مهمی نیست. به میزان استفاده از اخبار و اطلاعات خبرگزاری شبستان توجه کنید، این موضوع به دست خواهد آمد.
استاد از حضورتان در موسسه الفبا صمیمانه سپاسگزاریم.
انتهای پیام
عناوین مهم :
