ضرورت مدلسازی ریسک‌های فاجعه بار در ایران

الفبا -صابر:شرکت های بیمه کشور نیازمند ارائه بیمه نامه های مجزا برای حوادث فاجعه آمیز هستند و مدلسازی این گونه حوادث فاجعه بار در ایران یک ضرورت است.تعداد حوادث فاجعه بار در دنیا در حال افزایش است و ایران به عنوان یکی از ۱۰ کشور حادثه‌خیز جهان به دلیل تغییرات آب و هوایی و جمعیتی نیازمند راهکارهای تازه‌ای برای پوشش بیمه این حوادث فاجعه بار است

سیل و زلزله جزو خسارت بار ترین حوادث فاجعه آمیز در ایران قلمداد می شود و طی چند سال اخیر صنعت بیمه برای پوشش خسارت های ناشی از سیل در سالهای ۹۷ و ۹۸ و پیش از آن وقوع زلزله در کرمانشاه و روستاهای اطراف آن متحمل فشارهای سنگین شد و ضریب خسارت ها افزایش یافت.
برای مثال شرکت بیمه البرز از جمله شرکت های با سابقه در زمینه مدیریت ریسک است در سال ۹۷ ضریب خسارت ۹۰/۸ را تجربه کرد و بخش عمده ای از منابع خود را به پوشش این خسارت های طبیعی اختصاص داد اما با فاصله گرفتن از زمان وقوع حوادث طبیعی این ضریب نیز کاهش یافت به نحوی که در سال ۹۶ این رقم در شرکت یاد شده۸۱/۵ درصد شد.
در ایران متاسفانه از مدلی برای قیمت گذاری خسارت های حوادث فاجعه بار طبیعی استفاده نمی‌شود و اگر دقیق تر بگوییم برآوردی از این نیز که به طور دقیق صورت نمی گیرد این در حالی است که نیازمند بیمه‌نامه‌های مستقل و اصلی برای پوشش حوادث طبیعی هستیم و چنین اقدامی اگرچه به دشواری هایی روبرو است اما ضرورتی انکارناپذیر به شما می آید.
در کشورهای مختلف طرح های زیادی برای پوشش بیمه هایی که حوادث آن مخاطبان فراگیر و گسترده ای را تهدید می‌کند ، وجود دارد برای فراگیری الگوهای ملی پیش بینی می شود مثلاً در ترکیه صندوق حوادث طبیعی به صورت یک صندوق ملی است که به طور همزمان در کنار بیمه‌های پایه ریسک‌های حوادث طبیعی پوشش می‌دهد و در کشورهایی نظیر ژاپن و امریکا بیمه زلزله بیمه اجباری است که با حمایت هایی همراه است و توسط شرکت‌های بیمه پوشش داده می‌شود.
تحت تاثیر چنین الگوهایی شاهد تصویب قانون تاسیس صندوق حوادث طبیعی ساختمان در کشورمان بودیم که ساختمان های مسکونی شهری و روستایی را در برابر حوادث فاجعه بار با نرخ پایین بیمه کند این قانون با استقبال نهاد ناظر همراه شد و پس از بررسی‌های کارشناسی سرانجام به تصویب مجلس رسید اما در شورای نگهبان متوقف ماند موضوع اصلی توقف به تامین اعتبارات لازم برای پوشش ریسک های ناشی از بروز این حوادث مربوط می‌شد.
البته تحقق این موضوع برای شرکت‌های بیمه نیز دشواری هایی را ایجاد می‌کرد و در آنها انگیزه لازم برای صدور بیمه نامه های مستقل و اصلی حوادث طبیعی را ایجاد ننمود.
مدیریت ریسک چنین حوادثی دشوار است زیرا برآوردی از آنها نشده است و در عین حال تحلیل یا مدلی از سیل و زلزله و منطقه بندی مناطق حادثه خیز به تفکیک نوع حوادث طبیعی صورت نگرفته است و به عبارت ساده‌تر دیتاهای لازم و همچنین دانش برای دستیابی به این دیتاها و تحلیل آن به اندازه کافی وجود ندارد.
در کنار این محدودیت ها موضوع نگرانی قریب‌الوقوع بودن خسارت های احتمالی و نداشتن نرخنامه های آن نیز قابل توجه است.
این موضوعات در کنار برخی عوامل دیگر نظیر فقدان عزم جدی دولت برای تامین اعتبارات لازم به هرعلت سبب شده است شرکت‌های بیمه از ورود به این موضوع خودداری کنند و به بیمه‌های تکمیلی اکتفا نمایند.
نتیجه اینکه هنوز بیمه نامه های مجزایی برای حوادث فاجعه بار در صنعت بیمه ایران وجود ندارد و در حال حاضر ریسک‌های سیل و زلزله در قالب پوشش های اضافی رشته‌های آتش‌سوزی مهندسی و بعضاً شخص ثالث ارائه می‌شود.
در حالیکه وظیفه دولت ها حفظ چهارچوب خانوار و بنگاه های اقتصادی در زمان بروز حوادث طبیعی است ، صنعت بیمه باید هر چه زودتر خود را برای آشنایی با روش‌های مدرن قیمت‌گذاری بیمه‌ای هنگام بروز این حوادث آماده کند.