بیمه هزینه نیست!
حسين مقدس معتقد است: شايد حاكم بودن دولت بر اقتصاد و توسعه نيافتگي در بخش هاي مهمي از اقتصاد كشور برخي از دلايل عدم تسريع در افزايش نفوذ بيمه در كشور باشد، اما فرهنگ سازي هدفمند مي تواند بهترين راهكار افزايش ضريب نفوذ بيمه در كشور باشد.
حسين مقدس معتقد است: شايد حاكم بودن دولت بر اقتصاد و توسعه نيافتگي در بخش هاي مهمي از اقتصاد كشور برخي از دلايل عدم تسريع در افزايش نفوذ بيمه در كشور باشد، اما فرهنگ سازي هدفمند مي تواند بهترين راهكار افزايش ضريب نفوذ بيمه در كشور باشد.
به گزارش
الفبا ، حسين مقدس عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه طی یادداشتی نوشت:
حقيقت آن است كه صنعت بيمه در ايران برخلاف ساير نهادهاي مالي كشور نظير بانك ها و موسسات اعتباري در مقايسه با ساير كشورهاي جهان تاكنون دچار تحولي اساسي نشده است. شايد حاكم بودن دولت بر اقتصاد و توسعه نيافتگي در بخش هاي مهمي از اقتصاد كشور برخي از دلايل عدم تسريع در افزايش نفوذ بيمه در كشور باشد، اما به جرأت مي توان گفت كه فرهنگ سازي هدفمند مي تواند اصلي ترين و بهترين راهكار افزايش ضريب نفوذ بيمه در كشور باشد. به همين خاطر است كه بايد توسعه فرهنگ بيمه در ابعاد مختلف صورت پذيرد تا باعث اطمينان و آرامش و در نتيجه تسهيل و تسريع در امر سرمايه گذاري و افزايش درجه خود اتكايي افراد شود. زيرا بيمه يك هزينه نيست بلكه يك سرمايه گذاريست و مردم بايد خود متوجه آن بشوند.
استقبال شهروندان هر جامعه از بيمه و ميزان بيمه پذير بودن آنها نشان دهنده واقعي ضريب نفوذ بيمه در آن جامعه است كه يكي از عوامل مهم برای سنجش و ارزیابی عملکرد صنعت بیمه در هر جامعه به حساب مي آيد. همچنين از يك سو به عنوان معیاری برای مقایسه عملکرد صنعت بیمه و از سوي ديگر يكي از پارامترهاي سنجش قدرت اقتصادي كشورها نيز محسوب مي شود. ضريب نفوذ بيمه نشانگر سهم درآمد مستقيم فعالیت صنعت بیمه از تولید ناخالص داخلی کشورها است كه از نسبت مجموع حق بيمه‌هاي صادر شده بر توليد ناخالص داخلي به دست می‌آید.
تفاوت در افزايش يا كاهش ميزان تحقق ضريب نفوذ بيمه در كشورها رابطه مستقيمي با ميزان توسعه يافتگي و نظام اقتصادي آنها دارد. به عبارت ديگر دولت ها و سازمان هاي گرداننده بيمه در هر كشور نقش اصلي را در گسترش فرهنگ بيمه و اثرات آن بر جامعه بر عهده دارند. مسئوليتي بسيار بزرگ و سنگين كه مي تواند آثار مثبت يا منفي قابل ملاحظه اي را براي ملت ها در پي داشته باشد. در حال حاضر ضریب نفوذ بیمه در ايران از سطح بین‌المللی فاصله بسیاری دارد. به گونه اي كه ميانگين جهاني آن حدود 8 درصد است كه در برخي كشورهاي توسعه يافته به 17 تا 18 درصد هم مي رسد، اما در ایران طي چند سال گذشته كمتر از 2 درصد و در حال حاضر رقمي بين 2 تا 2.5 درصد را به خود اختصاص داده است. ميزاني كه حتي از كشورهاي همسايه و حوزه خليج فارس نيز پايين تر بوده و جايگاه نامناسبي را در مقياس جهاني براي كشورمان به همراه داشته است. هرچند پيش بيني ميشود تا با رشد بيمه هاي عمر در كشور اين رقم افزايش قابل ملاحظه اي داشته باشد. در واكنش به اين ميزان ضريب نفوذ بيمه در كشور ديدگاه هاي گوناگوني مطرح شده است.
عده اي همواره مشكلات زيرساختي اين صنعت نظير فرهنگ، آموزش نيروي انساني، خلاقيت، نوآوري و مسائلي از اين دست را دليل اصلي پايين بودن نفوذ بيمه در كشور مي دانند، عده اي ديگر مشكلات و محدوديت هاي ناشي از دوران تحريم، و عده اي هم به استقبال مردم از بيمه هاي زندگي و رونق بازار بيمه هاي عمر و در پي آن افزايش ضريب نفوذ اين صنعت در آينده نزديك چشم دوخته اند.
اما گره اصلي كار در كجاست كه با وجود گذشت بيش از 80 سال از آغاز به كار اولين شركت بيمه داخلي در كشور، ميزان بيمه پذيري و استقبال عمومي از بيمه و ضريب نفوذ آن تا اين حد پايين است؟
اگر بخواهيم واقع بينانه به قضيه نگاه كنيم اين سوال مطرح ميشود كه كشورهاي ديگر در چه مسيري قدم گذاشته اند كه ما تاكنون به آن ورود پيدا نكرده ايم؟ براي پاسخ به اين سوال، مجدداً پاي دولت و سازمان هاي زيرمجموعه آن در امر بيمه به ميان مي آيد. كساني كه مشكل را در عدم فرهنگ سازي و آشنايي مردم با بيمه و اصلاح زيرساخت ها مي دانند بايد به اين موضوع توجه كنند كه دو عنصر مهم در حوزه فرهنگ سازي عمومي، آموزش و تبليغات همسو با آن است.
بر كسي پوشيده نيست كه در طول 80 سال گذشته اتفاقات مثبت زيادي در صنعت بيمه داخلي پديد آمده است اما اينكه با چه سرعتي پيش رفته ايم جاي تأمل دارد. در اين مدت و علي الخصوص طي 12 سال گذشته صرفاً شاهد افزايش فيزيكي شركت هاي تازه تأسيس بيمه در جهت رشد كمي صنعت و رونق كسب و كار بوده ايم، اما تا چه حد در بستر سازي و نشر فرهنگ بيمه پيشرفت داشته ايم؟ اين يك واقعيت است كه شناخت افكار عمومي نقش بسيار زيادي در فرايند فرهنگ سازي دارد. به اين دليل كه فرهنگ و رفتار يك جامعه ناشي از نوع تفكر و انديشه حاكم بر اذهان مردم آن جامعه است كه تغيير يا اصلاح آن در گرو تغيير و اصلاح فكر، انديشه و طرز نگرش مردم آن جامعه است و كشورها مي توانند از تمامي ابزارهاي موجود براي تغيير اذهان ملت ها براي دستيابي به فرهنگ مناسب و آثار و نتايج مثبت آن استفاده كنند. نگرش نيز نوعي آمادگي براي رفتار ايجاد مي كند. نگرش ها از طريق تجربه شكل مي گيرند و در جهت دهي رفتار انساني تأثير موثري دارند.
اخبار شركت هاي بيمه، آگهي ها، گزارش ها، شرايط عمومي بيمه نامه ها، پيام هايي كه ميان شهروندان با يكديگر و ميان كاركنان بيمه و مشتريان تبادل مي شود، همه و همه ريشه در شنيده ها و تجربيات آنان دارد كه در گذشته و حال باعث ايجاد يك شبكه اطلاعاتي شده است كه بطور فعال عمل مي كند و شناخت دقيق آن نقش بزرگي در طراحي سياست ها و برنامه هاي لازم براي گسترش فرهنگ بيمه در جامعه دارد. در گفتگو با بسياري از هموطنان متوجه مي شويم كه در حال حاضر برداشت عموم مردم از بيمه صرفاً يك هزينه اضافي است و هنوز آن طور كه بايد و شايد اهميت حضور بيمه براي خانواده ايراني روشن نشده و جايگاه واقعي آن در سبد خانواده ايراني بدست نيامده است. بسياري از شهروندان سوالات زياد و حل نشده اي نسبت به بيمه در ذهن خود دارند كه پاسخ آنها را به درستي نيافته اند. علاوه بر آن حضور بيمه در تبليغات و رسانه هاي عمومي نيز بسيار ناچيز و كمرنگ است كه خود عامل مهمي در شكل گيري اين نگاه به بيمه در جامعه شده است. در حقيقت بايد نگرش مردم به بيمه از يك "هزينه اضافي" به يك "سرمايه گذاري همراه با منفعت" تغيير كند و اين مهم جز با آگاهي و آموزش همگاني ميسر نخواهد بود.
طرح 2 نكته در اينجا ضروريست. اول آنكه پذيرش بيمه و قبول ريسك عمدتاً منشاء فرهنگي دارد تا محافظه كاري. و ديگر آنكه فرهنگ همانگونه كه شكل مي گيرد قابل تغيير است. سياست گذاران بيمه براي اشاعه هرچه بيشتر و بهتر فرهنگ بيمه در جامعه مي بايست با شناخت صحيح و شناسايي نقاط قوت و ضعف فرهنگ ملي، در جهت برنامه ريزي براي فرهنگ سازي آن اقدام نمايند. همچنين از آنجا كه ارتقاي فرهنگ بيمه بدون توجه به ارتقاي ساير فرهنگ هاي اجتماعي امكان پذير نخواهد بود، همكاري ساير ارگان ها و سازمان هاي دولتي با صنعت بيمه تأثير و اهميت انكار ناپذيري دارد.
لذا پيشنهاد مي شود به منظور ترويج و گسترش فرهنگ بيمه و بالا بردن شناخت و آگاهي مردم و در مجموع افزايش ضريب نفوذ بيمه در كشور موارد زير بيشتر مورد توجه مسئولين و سياستگذاران بيمه در كشور قرار گيرد.
1-تلاش براي افزايش آگاهي عمومي نسبت به فرهنگ بيمه بر اساس ساختارهاي اقتصادي اجتماعي و مذهبي خانواده ايراني و بالا بردن شناخت مردم از انواع بيمه نامه ها از طريق تربيت نيروي انساني ماهر و متخصص در زمينه ارائه خدمات بيمه اي و مشاوره هاي صحيح و رايگان در دفاتر يا مكان هاي عمومي با حضور شهروندان، گسترش تبليغات سمعي و بصري در خصوص بيمه و القاي حس حضور بيمه به مردم، طرح پرسش ها و گوشزد هاي مناسب در خصوص بيمه در ميادين و خيابان هاي پر تردد شهر و تلاش روزافزون براي گسترش آن و يا حتي ارسال رايگان بروشورهاي تبليغاتي به منازل شهروندان.
2-ضرورت گسترش همكاري با آموزش و پرورش جهت برنامه ريزي آموزشي در مقاطع تحصيلي گوناگون در راستاي آشنايي هرچه بيشتر با فرهنگ بيمه از سنين پايه.
3-حضور پر رنگ رسانه ها در آموزش مردم از طريق انتشار اخبار حوادث و خطرات بوجود آمده و تشويق مردم به دريافت بيمه نامه پيش از وقوع حادثه.
4-توجه بيش از پيش به نظر مردم از طريق نظرخواهي موثر، بررسي ميزان رضايت و نارضايتي بيمه گذاران، كاهش بروكراسي در شركت هاي بيمه اي و رسيدگي كامل به شكايات و پرداخت صحيح و فني خسارات ايجاد شده. زيرا اگر احساس بيمه گذاران از خدمات دريافت شده كمتر از انتظارشان باشد باعث نارضايتي و دلسردي از بيمه، و اگر مطابق با انتظارشان باشد صرفاً به يك احساس آرامش دست خواهند يافت. اما تنها زماني از بيمه راضي هستند كه ميزان خدمات دريافتي خود را بيش از انتظارشان ببينند.
5-همكاري و حمايت از پژوهشگران و فعالان صنعت بيمه در جهت ارائه طرح هاي جديد بيمه اي براي ارتقاء فرهنگ بيمه در جامعه.
با توجه به اهميت موضوع، تلاش در جهت ارتقاء و توسعه فرهنگ بيمه در كشور، امري اجتناب ناپذير محسوب مي شود و به جرأت مي توان گفت كه "فرهنگ سازي هدفمند" مي تواند اصلي ترين و بهترين راهكار افزايش ضريب نفوذ بيمه در كشور باشد.
انتهای پیام
عناوین مهم :
