رشد پایه پولی در اوج، کاهش سرعت رشد نقدینگی
الفباخبر - در فروردین 1402 با وجود افزایش رشد پایه پولی، رشد نقدینگی و همچنین ضریب فزاینده رو به کاهش گذاشتند. با این حال سهم پول در نقدینگی به 26 درصد رسید که رکورد بیشترین سهم آن از ابتدای دهه 1390 بود. رشد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی را نیز می‌توان از تحولات مهم این ماه دانست که نقشی کلیدی در رشد پایه پولی داشت.
به گزارش الفباخبر ،در ادامه سری گزارش‌های مربوط به روند کل‌های پولی در سال 1402، این گزارش به آمار فروردین ماه می‌پردازد. منظور از کل‌های پولی، پایه پولی و نقدینگی و اجزای آن‌هاست. پایه پولی پول پر قدرتی است که بانک مرکزی منتشر می‌کند و نقدینگی پولی است که در چرخه گردش پول توسط بانک‌ها خلق می‌شود.
در این گزارش تحولات مهم متغیرهای پولی در اولین ماه از سال گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی نشان می‌دهد در فروردین 1402 رشد نقطه به نقطه نقدینگی برابر با 33.1 درصد بوده که نسبت به فروردین 1401 کاهش یافته است. این در حالی است که رشد نقطه به نقطه پایه پولی در فرودین 1402 نسبت به سال قبل افزایش یافته و به 45 درصد رسیده است. همچنین کاهش 0.65 واحدی ضریب فزاینده پولی، کاهش 17.8 درصدی سهم دارایی‌های خارجی و رشد سهم بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی از دیگر اتفاقات مهم متغیرهای کلان پولی در این ماه است.
حجم پایه پولی در فروردین 1402 به 887 هزار میلیارد تومان رسید که رشد نقطه به نقطه آن یعنی رشد آن نسبت به ماه مشابه سال گذشته برابر با 45 درصد بود. اما سرعت رشد این متغیر پولی نسبت به سال گذشته که برابر با 31.5 درصد بود، 13.5 درصد بیشتر شد و به بیشترین رشد نقطه به نقطه از ابتدای سال 1400 رسید.
افزایش سرعت رشد پایه پولی در حالی بود که سرعت رشد نقدینگی کاهش یافت و از 38.2 درصد در فروردین 1401 به 33.1 درصد در فروردین 1402 رسید. همچنین در این ماه حجم نقدینگی برابر با 6 هزار و 814 میلیارد تومان شد.
افت سرعت نقدینگی در نتیجه سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی و کنترل آن بر ترازنامه بانک‌ها رخ داد. اما با وجود افت سرعت رشد نقدینگی سهم پول در آن رکورد زد.
سهم پول در نقدینگی در بیشترین سطح از ابتدای دهه 1390
نقدینگی از دو جزء پول و شبه‌پول تشکیل می‌شود. هرچه سهم پول در نقدینگی بیشتر باشد به این معنی است که سیالیت نقدینگی بیشتر است و قدرت خلق تورم بیشتری دارد؛ زیرا پول همان سکه و اسکناس یا پولی است که در مبادلات روزمره به کار می‌رود (حساب‌های کوتاه مدت بانکی).
سهم پول در نقدینگی در فروردین 1402 به 26 درصد رسید که بیشترین سهم آن حداقل از ابتدای دهه 1390 بود. بنابراین می‌توان گفت که با وجود کنترل رشد نقدینگی قدرت تورم‌زایی آن در این ماه به بیشترین حد رسیده که ناشی از خروج پول از حساب‌های بلندمدت بانکی بوده است.
کاهش 0.65 واحدی ضریب فزاینده پولی
به سرعت خلق نقدینگی از پایه پولی ضریب فزاینده گفته می‌شود. بانک مرکزی می‌تواند با سیاست تغییر نرخ سپرده قانونی این ضریب را تحت تاثیر قرار دهد. نرخ سپرده قانونی درصدی از سپرده‌های بانکی است که بانک‌ها موظف به سپرده‌گذاری نزد بانک مرکزی هستند.
ضریب فزاینده در فروردین 1402 برابر با 7.236 ثبت شد. مقایسه این ضریب با فروردین 1401 نشان می‌دهد در مدت این یک سال سرعت خلق نقدینگی 0.65 واحد افت کرد.
اما چنانچه ذکر شد با وجود کاهش رشد خلق نقدینگی سرعت رشد پایه پولی نسبت به سال گذشته با افزایش 13.5 درصدی مواجه بود. علت این رشد را می‌توان در اجزای پایه پولی دنبال کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشترین سهم در رشد پایه پولی مربوط به رشد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی بوده است.
عامل اصلی رشد پایه پولی: رشد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی
پایه پولی چهار جزء اصلی دارد؛ خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی، خالص بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، خالص بدهی دولت به بانک مرکزی و خالص سایر اقلام بانک مرکزی.
در فروردین سال گذشته بیشترین سهم در رشد نقطه به نقطه پایه پولی برای بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی بوده است. به طوری که از 45 درصد رشد نقطه به نقطه پایه پولی در این ماه علت 34.7 درصد آن رشد بدهی بانک‌ها بوده است.
حجم این بدهی‌ها از 143 هزار میلیارد تومان در فروردین 1401 به 355 هزار میلیارد تومان در فروردین 1402 رسید.
کاهش 17.8 درصدی سهم دارایی‌های خارجی
در فروردین سال گذشته سهم دارایی‌ای خارجی از کل پایه پولی به 73.6 درصد رسید. تغییرات این دارایی‌ها اهمیت خاصی دارد، زیرا می‌تواند وضعیت ذخایر ارز و طلای بانک مرکزی را نشان دهد.
آمار بانک مرکزی حاکی از این است که این دارایی‌ها در فروردین 1401، 91.4 درصد از پایه پولی را تشکیل می‌داده‌اند که در فروردین 1402 به 73.6 درصد رسید. یعنی در این یک سال سهم دخایر ارز و طلا در پایه پولی 17.8 درصد کاهش یافت.
انتهای پیام
عناوین مهم :
