بازار داخلی فولاد در گرو آینده صادرات
الفباخبر - آینده صادرات فولاد وابسته به رونق بازار داخلی است؛ پویایی اقتصادی داخلی و تأثیرات تصمیمات سیاستگذاری بر بازار داخلی می‌تواند جهت توسعه صادرات فولاد را تعیین کند.
به گزارش الفباخبر ،آمار صادرات زنجیره فولاد نشان می‌دهد که در نه ماه اخیر، این بخش نسبت به دوره مشابه سال گذشته عملکرد خوبی داشته و ارزش صادرات به ۵.۵ میلیارد دلار ارتقا یافته است. با این حال، عدم وضوح درباره همکاری آینده ایران و عراق باعث کاهش تأمین فیزیکی فولادکاران در بازار شده و میزان معاملات شمش نسبت به هفته گذشته ۴۱ درصد کاهش یافته است.
با آغاز فصل سرما، بازار داخلی فولاد مسیر حرکتی خود را تغییر داده و در هفته دوم دی‌ماه، مقدار معاملات آهن اسفنجی و شمش نسبت به هفته قبل به شدت کاهش یافته است. بررسی آمار و معاملات بورس‌کالا نشان می‌دهد که با وجود کاهش ۹ درصدی در عرضه آهن اسفنجی در آذرماه نسبت به ماه قبل، نسبت حجم معاملات به عرضه آهن اسفنجی با رشد مواجه شده و به ۸۸ درصد افزایش یافته است. مقدار عرضه آهن اسفنجی در آذرماه به ۵۶۵ هزار تن رسیده که یکی از کمترین مقادیر عرضه در سال جاری بوده و این امر بیشتر به محدودیت‌های گازی در کارخانه‌های احیا و نگرانی از پیامدهای آن بازمی‌گردد.
در حال حاضر، روند نزولی عرضه آهن اسفنجی در رینگ فیزیکی بورس‌کالا ادامه دارد. در هفته دوم دی‌ماه، تقریباً ۶۹ هزار تن آهن اسفنجی در رینگ فیزیکی عرضه شده است. این مقدار، با در نظر گرفتن تقاضای ۱.۴ برابری نسبت به عرضه، منجر به معامله ۱۰۰ درصد از عرضه‌ها شده است. در معاملات اخیر، قیمت میانگین موزون هر کیلو آهن اسفنجی نسبت به هفته گذشته ۴ درصد کاهش یافته و به ۱۳ هزار و ۸۶ تومان رسیده است. در هفته گذشته، قیمت میانگین موزون معاملات آهن اسفنجی ۱۳ هزار و ۶۳۲ تومان بوده است.
کاهش 41 درصدی میزان معاملات شمش
در آخرین ماه پاییز، نحوه معاملات بازار فیزیکی شمش فولاد نشان می‌دهد که نسبت حجم معاملات به عرضه این محصول از ۴۶ درصد در آبان‌ماه به ۶۳ درصد افزایش یافته است، که نشان‌دهنده یک رشد ۱۷ درصدی می‌باشد. در همین حال، حجم عرضه شمش میانی فولادی در ماه آذر نسبت به ماه آبان ۲۰ درصد کاهش یافته است. تجزیه و تحلیل معاملات روز دوشنبه ۱۱ دی‌ماه نشان می‌دهد که بورس‌کالا بیش از ۱۱۹ هزار تن شمش را میزبانی کرده و با توجه به تقاضای یک‌برابری و معاملات مچینگ، تقریباً ۶۹ درصد از حجم عرضه‌ها معامله شده است. در معاملات روز دوشنبه ۱۱ دی‌ماه، قیمت میانگین موزون شمش به ازای هر کیلوگرم به ۱۸ هزار و ۸۶۲ تومان رسید که نشان‌دهنده یک افزایش ۰.۱ درصدی نسبت به هفته گذشته می‌باشد.
همچنین بررسی رینگ فیزیکی نشان می‌دهد که میزان عرضه و معاملات در روز ۱۱ دی‌ماه نسبت به هفته پیشین به ترتیب ۴۶ درصد و ۴۱ درصد کاهش یافته است، که این مسئله به تصمیمات جدید بغداد، ارتباط داده می‌شود؛ تصمیمی که مبنی بر ممنوعیت مبادله خرد و کلان با پول‌های خارجی برای پنج کشور در بازارهای داخلی عراق اتخاذ شده است.
ایران با فاصله جغرافیایی نزدیک، مرزهای زمینی گسترده و توانمندی‌های صنعتی و فنی بالا، به یکی از تامین‌کنندگان اصلی کالاها برای عراق تبدیل شده است. تقاضای پایدار عراق در بازار و نیاز به مسیرهای تامین نیاز با در نظر گرفتن زمان و ریسک‌های اقتصادی و غیراقتصادی، ایران را به یک همکار حیاتی برای عراق تبدیل کرده است. تصمیمات اخیر عراق، اگر عملی شوند، ممکن است به بخش فولاد ضربه زده و تأثیرات جدی بر صنعت فولاد ایران داشته باشد. عراق به عنوان یکی از مصرف‌کنندگان اصلی فولاد ایران، نقش مهمی در افزایش میزان صادرات زنجیره فولاد در ۹ ماهه سال‌جاری ایفا کرده است و در صورت بسته شدن مرزها، فولادکاران ایرانی با مشکلات جدی در روند صادراتی مواجه خواهند شد.
ابهامات آینده صادرات زنجیره فولاد
در سال ۲۰۲۳، دولت عراق یک بخشنامه را تصویب کرد و تاجران را به استفاده از سیستم بانکی برای انتقال وجوه خود الزام داد؛ این سیستم بانکی نرخهای متفاوتی نسبت به بازار آزاد دارد. همچنین، در سال ۲۰۲۴، انتقال وجوه به خارج از شبکه‌های بانکی با چالش‌های خاصی روبرو شد، اما اتاق بازرگانی ایران و وزارت صنعت، معدن و تجارت در چند ماه اخیر تلاش کرده‌اند تا مشکلات ارتباط مالی با عراق را حل کنند و ریسک‌های ممکن را کاهش دهند. بررسی قیمت میلگرد امروز در بازار نیز نشان می‌دهد که این محصول هنوز به عنوان یکی از کمترین محصولات در بازار با حجم معاملات کمتری نسبت به عرضه شناخته می‌شود، که نشان‌دهنده ادامه رکود و مازاد تولید در این بخش بازار است.
در تاریخ چهارشنبه ۱۳ دی‌ماه، رینگ فیزیکی بورس‌کالا میزبان ۲۰۱ هزار تن میلگرد در بورس‌کالا بود که با در نظر گرفتن معاملات مچینگ، ۲۴ هزار تن یعنی ۱۲ درصد از این عرضه مورد معامله قرار گرفت. قیمت میانگین موزون میلگرد در معاملات روز ۱۳ دی‌ماه به ۲۱ هزار و ۱۸۴ تومان به ازای هر کیلوگرم رسید که کاهش ۰.۷ درصدی را نسبت به قیمت معاملاتی هفته گذشته گزارش می‌کند. به طور کلی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که زنجیره فولاد طی هفته گذشته با شروع فصل زمستان در یک حالت آرام به سر می‌برد.
وضعیت صادرات زنجیره فولاد در 9 ماهه 1402
بررسی آمار و معاملات ۹ ماهه زنجیره فولاد نشان می‌دهد که ارزش صادرات این زنجیره در مدت مورد بررسی به ۵.۵ میلیارد دلار رسیده است، که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۱۹ درصد یا معادل ۸۵۰ میلیون دلار رشد داشته است. دو محصول کنسانتره و سنگ‌آهن به عنوان بخش‌های اصلی این زنجیره بیشترین میزان صادرات را به خود اختصاص داده‌اند و بیش از ۲۱.۶ میلیون تن از این محصولات به بازار جهانی منتقل شده‌اند که نسبت به مدت ۹ ماهه سال ۱۴۰۱، این میزان حتی با جهش ۷۳ درصدی همراه بوده است. با این حال، شمش فولادی متفاوت از سایر محصولات با نزول در نرخ رشد صادرات تناژی خود به روند کاهشی ادامه داده است. همچنین، میلگرد نیز در طول ۹ ماهه سال جاری با کاهش ارزش صادرات ۱۳۰ میلیون دلاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته روبرو شده است.
بررسی زنجیره فولاد تا پایان آذرماه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که حجم صادرات کنسانتره و سنگ‌آهن نسبت به ۹ ماهه سال گذشته، حدود ۱۰ برابر رشد داشته است. همچنین ارزش صادراتی محصولات دیگر از جمله اسلب و تیرآهن نیز در ۹ ماهه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ترتیب رشد ۳۴ درصدی و ۱۵ درصدی را نشان داده است. در شرایط تنگناهای اقتصادی و سیاسی داخلی زنجیره فولاد، بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی و صنعتی راه حل تقویت راه‌های صادرات را به عنوان راه نجات این زنجیره می‌پندارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ۹ ماهه ۱۴۰۲ نیز زنجیره فولاد با استفاده از معاملات بین‌المللی و بازگشت ارز به کشور، به حیات خود ادامه داده است. لغو عوارض صادراتی می‌تواند ابهامات را حل کند و به رونق صادرات محصولات زنجیره فولاد کمک کند. پیش‌بینی می‌شود که با رفع عوارض، تولیدکنندگان به سوی بازارهای خارجی حرکت کنند و میزان صادرات نیز در ماه‌های آینده روند افزایشی را در پیش بگیرد، به ویژه با توجه به ادامه همکاری بین دو کشور ایران و عراق در طول سال آینده.
انتهای پیام
عناوین مهم :
