میانگین مالیات یک سال اصناف 5 میلیون تومان
الفباخبر - مالیات متوسط 5.1 میلیون تومانی اصناف برای سال 1401، پیش‌بینی درآمد 750 هزار میلیارد تومان مالیاتی در قانون بودجه امسال، مالیاتِ صفر 50 درصد اصناف و مشاغل در سال جاری و عدم همکاری وزارت راه در ارسال داده‌های خانه‌های خالی برای سال 1401، از مواردی بود که در گفت‌وگوی رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی با فارس مطرح شد.
به گزارش الفباخبر ،مالیات یکی از منابع پایدار درآمدی برای دولت‌ها به شمار می‌رود که علاوه بر غیر تورمی بودن این درآمدها، عاملی برای توزیع عادلانه درآمد در کشور به شمار می‌رود.
بر اساس قانون برنامه توسعه پنجم و ششم باید کل بودجه‌های جاری دولت از مالیات تامین شود؛ در حال حاضر درآمد نفت و گاز در بودجه 1402 حدود 600 هزار میلیارد تومان و درآمد مالیاتی 750 هزار میلیارد تومان است، سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی حدود 6 درصد است که البته با احتساب عوارض شهرداریها، گمرک و تامین اجتماعی این سهم به 15 درصد می‌رسد.
یکی از مسائلی که مردم در مالیات در نظر می‌گیرند، عدالت در پرداخت مالیات است که می‌گویند مالیات کارگر و کارفرما قبل از دسترسی به حقوق ماهانه‌اش دریافت میشود، در حالی که برخی فعالان اقتصادی با داشتن گردش مالی بالا در اقتصاد، عملا فرار مالیاتی دارند یا مالیات اندکی می‌پردازند.
مالیات بر اصناف و مشاغل که هر سال در خردادماه اخذ میشود، گرچه حدود 8 درصد کل درآمد مالیاتی کشور است، اما با توجه به دربرگیری یک جامعه 8 میلیون نفری، همواره با چالش و سرو صدای زیادی همراه است.
امسال 51 درصد اصناف و مشاغل برای عملکرد 1401 خود با استفاده از تسهیلات و امکانات تبصره 100 از مالیات با نرخ صفر برخوردار شده‌اند، میانگین مالیات اصناف و مشاغل 5.1 میلیون تومان در سال بوده است که برخی آن رقم را کمتر از مالیات کارمندان می‌دانند.
با توجه به فصل مالیات‌ستانی دولت، برای بررسی مالیات بر درآمد اصناف و مشاغل و مالیات بر شرکت‌ها، با سید محمد‌هادی سبحانیان، رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌‌خوانید.
اقتصاددانان مالیات را مهمترین منبع پایدار و غیرتورمی تأمین مالی دولت می‌دانند، برای تامین منابع درآمد پایدار دولت و خودداری از درآمد نفت و گاز چه برنامه و سیاستی دارید؟
سبحانیان: نظام مالیاتی در حال اجرای برنامه تحول از نظام سنتی به نظام مالیاتی داده محور است، دوره تحولی سه هدف اصلی دارد، این اهداف شامل اصلاح نظام مالیات‌ستانی به موجب قوانین بالادستی، تأمین درآمدهای بودجه و افزایش سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی است. با تاکید بر اینکه باید ظرفیت مالیات‌ستانی را از حالت بالقوه به فعل درآوریم، این هدف از مسیر شناسایی مؤدیان جدید، شناسایی مودیان دانه درشت که تاکنون به هر نحو از پرداخت مالیات حقه طفره رفته‌اند و جلوگیری از فرار مالیاتی محقق میشود.
فارس: از یک طرف گفته میشود که دولت باید با مالیات اداره شود و از درآمد نفت و گاز صرف نظر کند، از سوی دیگر به بهانه حمایت از تولید در مناطق محروم یا در رشته خاصی، معافیت‌های بی حد و مرز در نظر گرفته میشود، این معافیت‌ها چگونه باید ساماندهی شود؟
سبحانیان: در مورد ساماندهی معافیت‌های مالیاتی باید گفت، اگر نظامات حقوقی ساماندهی شود، معافیت‌های مالیاتی که به موجب قوانین متعدد ایجاد شده‌اند، نیز ساماندهی می‌شوند. در مورد فرایند هوشمندسازی نظام مالیاتی، نیز ما در حال گذر از نظام سنتی مالیات‌ستانی به نظامی مدرن هستیم که در این مسیر اصلی‌ترین خوراک ما، داده‌های قابل اتکا است، در واقع یک نظام سنتی و بعضا ناعادلانه که سلیقه افراد در تعیین مالیات دخیل بوده، با چرخش اساسی در مسیر حکمرانی داده‌ها و تعیین مالیات عادلانه قرار گرفته است.
لازمه دستیابی به نظام هوشمند مالیاتی همراهی حاکمیت و اقشار مختلف فعالان اقتصادی، مطالبه گری رسانه ها و نخبگان و همچنین آموزش مودیان مالیاتی است.
سهم مالیات از تامین منابع مالی دولت در بودجه سال جاری چقدر است؟
سبحانیان: در حالی که درآمد حاصل از صادرات نفت، گاز و میعانات گازی امسال 600 هزار میلیارد تومان است، اما درآمدهای مالیاتی 750 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است، بنابراین سهم درآمدهای مالیاتی 150 هزار میلیارد تومان بیشتر از سهم درآمد نفت و گاز خواهد بود و این بدین معناست که مالیات به عنوان یک منبع قابل اتکا در کشور ما اهمیت پیدا کرده است.
* نسبت درآمد مالیات به تولید ناخالص داخلی در برنامه هفتم به 10 درصد افزایش می‌یابد
سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی به چه میزان است؟
سبحانیان: نسبت درآمد مالیات به تولید ناخالص داخلی 5 درصد است و این رقم در برنامه هفتم توسعه قرار است به 10 درصد افزایش پیدا کند، البته در دنیا این نسبت فقط با درآمدهای مالیاتی سنجیده نمی‌شود، بلکه عوارض شهرداریها، عوارض گمرک، درآمدهای تأمین اجتماعی هم در نظر گرفته میشود که اگر ما هم این درآمدها را حساب کنیم، نسبت درآمد مالیات، عوارض و تأمین اجتماعی به تولید ناخالص داخلی 16 درصد خواهد بود. این رقم در دنیا به طور میانگین 23 تا 24 درصد است.
* امسال 50 درصد اصناف و مشاغل مالیات صفر خواهند داشت
در حالی که سازمان امور مالیاتی می‌گوید نیمی از اصناف برای عملکرد پارسال مالیات صفر اظهار کرده‌اند، اما برخی نمایندگان مجلس می‌گویند مالیات مبتنی بر تراکنش‌ها موجب اعتراض اصناف خرد شده است؟
سبحانیان: سازمان امور مالیاتی طبق قانون مأمور وصول مالیات و اجرای قانون است، عده‌ای در موقع مالیات‌ستانی این گونه فکر می‌کنند که «مرگ حق است، ولی برای همسایه» از یک طرف می‌گویند کشور باید با مالیات اداره شود و درآمدهای دولت پایدار شود، از سوی دیگر باعادلانه شدن مالیات، صدای اعتراض‌ها بلند میشود. شیوه اخذ مالیات اصناف و مشاغل طی دهه‌های گذشته به شکل سنتی بود، به این ترتیب که هر یک از واحدهای صنفی بر مبنای میزان مالیات سال قبل و در یک فرایند چانه زنی هرچه مالیات داده‌اند، با رشد 9 تا 11 درصدی موظف به پرداخت مالیات جدید بودند که در این روش عدم شفافیت و نبود عدالت دو آسیب جدی محسوب می‌شدند.
امسال با افتخار اعلام می‌کنیم 50 درصد اصناف و مشاغل مالیات صفر خواهند داشت، یعنی هیچ مالیاتی برای عملکرد سال 1401 خود نمی‌پردازند. از 8 میلیون کسبه و صاحبان مشاغل در کشور حدود 51 درصد معادل 4 میلیون و 124 هزار نفر مالیات صفر داشته‌اند، یعنی مالیاتی نپرداخته‌اند.
یکی از نمایندگان مجلس در مورد این که 50 درصد اصناف مالیات صفر داده‌اند، گفته این هنر نمایندگان است که تا سقف مشخصی از درآمد را معاف کرده است، نظر شما چیست؟
سبحانیان: سازمان امور مالیاتی مجری قانون است و در زمینه اخذ مالیات و یا معافیت مالیاتی بر اساس قانون عمل می‌کند. از حدود 8 میلیون و 150 هزار کسبه و واحد صنفی که از تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم استفاده کرده‌اند، 4 میلیون و 124 هزار نفر مالیات صفر داشته‌اند.
بر این اساس 20 درصد اصناف، مالیات سالانه صفر تا 5 میلیون تومان داشته‌اند و مالیات یک میلیون و 580 هزار پرونده نیز صفر تا 5 میلیون تومان برآورده شده است؛ همچنین 9 درصد اصناف مالیات سالانه 5 میلیون تا 10 میلیون تومان و 7.5 درصد کل مشمولان تبصره 100 مالیات بالای 30 میلیون تومان در سال پرداخت کرده‌اند.
بر این اساس متوسط پرداخت مالیات اصناف برای سال 1401، رقم 5.1 میلیون تومان بوده است، این در حالی است که برخی کارکنان، کارمندان و حتی معلمان ماهانه چنین رقمی را به عنوان مالیات می‌پردازند.
امسال همراهی خوب بدنه اصناف با سازمان مالیاتی جای تقدیر و تشکر دارد، البته برخی افراد دنبال این بودند که قاعده را به هم بریزند. در حالی که ما مکلف به اجرای قانون بر مبنای داده‌ها هستیم، برخی می‌گفتند، اصناف سال گذشته هر چقدر مالیات پرداخت کرده‌اند، امسال 10 درصد به آن اضافه کنند، در حالی که باید طبق داده‌ها مالیات واقعی از ایشان گرفته شود، ما در کشور در 200 نقطه میز خدمت برپا کردیم و در آنجا به همه سؤالات و ابهامات نمایندگان، اتحادیه‌ها و فعالان اقتصادی پاسخ داده شد و بدین ترتیب فصل مالیات‌ستانی در سال جاری با آرامش و به خوبی سپری شد. البته برخی ابهام داشتند که چرا تعدادی از اصناف سال قبل مالیات اندکی پرداخت کردند، در حالی که امسال مالیات آنها 3 تا 5 برابر شده است، آیا اقتصاد کشور به این میزان رونق پیدا کرده است؟ در پاسخ به این دوستان باید بگویم با توجه به سیستم مالیات ستانی سنتی در سال‌های گذشته برخی اصناف مالیات واقعی خود را پرداخت نکرده و یا عدد بسیار پایینی پرداخت کرده‌اند.
در بخش مشاغل با بهره‌گیری از اطلاعات دستگاه‌های پذیرنده (کارت‌خوان) برای اولین بار حرکت از سیستم مالیات ستانی سنتی به سمت مالیات ستانی داده محور انجام شده و درآمد کارت‌خوان‌ها به عنوان درآمد تجاری محاسبه میشود. به همین جهت نرخ مالیات مشاغل به عدد واقعی نزدیک‌تر شده و تعدادی از اصناف به جهت عدم اطلاع از این موضوع، گمان می‌کنند، مالیات آنها چند برابر شده است.
تعامل خوبی بین اصناف و سازمان امور مالیاتی در سال جاری برقرار و منجر به تدوین دستورالعمل اجرایی تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم با همراهی و همکاری اتاق اصناف شد. پیشنهادهای اصلاحی اتاق اصناف در دستورالعمل فوق لحاظ و سپس با نظر آنها ابلاغ شد. در سال‌های گذشته مبنای مالیات جدید 10 درصد افزایش نسبت به مالیات سال قبل بود که مبنای نادرستی به شمار می‌رود و لازم است، تعیین مالیات براساس داده‌های جدید و فارغ از اینکه یک فعال صنفی در سال گذشته چقدر مالیات داده است، صورت گیرد. در این شرایط اگر کسب‌وکار او رونق داشته باشد، باید از او مالیات بگیریم و اگر در رکود باشد، نباید از وی مالیات اخذ شود و این همان حرکت از یک نظام سنتی به نظام داده محور است.
برخی نمایندگان گفته‌اند به جای دریافت مالیات بر اساس تراکنش بانکی، مالیات باید بر عملکرد فعالیت صنفی باشد، پاسخ شما در این مورد چیست؟
سبحانیان: در مورد اینکه برخی می‌گویند باید مالیات بر مبنای عملکرد باشد، داده‌های ما امسال نشان داد که مالیات واقعی‌تر شده است، البته قرار نیست با افزایش یک‌باره درآمدهای مالیاتی راه صدساله را یک‌شبه طی کنیم و لازم است با گفت‌وگو با قاطبه اصناف، مسیر پیش رو را با یک شیب ملایم ادامه دهیم.
همه رفتارهای مالی مؤدیان برای ما قابل شناسایی و رصد است، در فرایند اخذ مالیات از اصناف و مشاغل هم امکان ارائه اظهارنامه و هم امکان استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100 وجود دارد. مالیاتی که امسال گرفته‌ایم، هیچ ارتباطی به مالیات بر مجموع درآمدها ندارد و داده‌های ما هم منحصر به داده‌های پذیرنده‌ها و دستگاه‌های پوز نیست، بلکه سایر داده‌ها مانند واریزی به حساب‌های تجاری که به مثابه درآمد تلقی میشود و همچنین خرید و فروش‌ها نیز لحاظ می‌شوند.
برخی اصناف به زعم خود فکر می‌کنند، اگر از دستگاه کارت‌خوان استفاده نکنند و درآمد فروش آنها به حساب‌های غیرتجاری واریز شود، می‌توانند رد گم کنند، در حالی که این رفتارها برای ما قابل رصد است. حساب‌های غیرتجاری و شخصی که رفتار و ماهیت حساب تجاری دارد، به راحتی قابل شناسایی است، همچنین پرداخت به وسیله کارت به کارت و پول نقد هم نمی‌تواند محملی برای فرار مالیاتی باشد.
انتهای پیام
عناوین مهم :
