اقتصاد دانش بنیان و چالش‌های اقتصادی پیش روی آن
الفباخبر - اتکا به اقتصاد دانش‌بنیان یکی از استراتژی‌های کشورها بوده و نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان برای رونق اقتصاد و دور زدن تحریم‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اهداف توجه به این شرکت‌هاست.
به گزارش الفباخبر ، در ایران حدود ۱۳ سال از تصویب «قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات» می‌گذرد. در شرایط فعلی باید دید چگونه می‌توان با اتخاذ سیاست‌های مناسب برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان به اهداف کلانی مثل «افزایش شتاب پیشرفت و نوآوری علمی و درنهایت تجاری‌سازی» دست پیدا کرد. توجه ویژه به اقتصاد شرکت‌های دانش‌بنیان، هنر بازاریابی و فروش محصول و تامین مالی و نقدینگی، مسیر دستیابی به این اهداف را هموار می‌کند.
علی‌رغم سهم ناچیز این شرکت‌ها از اقتصاد ایران اما طی دو سال اخیر تسهیلات پرداختی سیستم بانکی به شرکت‌های دانش‌بنیان ۵.۳ برابر شده است و در سال جاری نیز طی دوماهه نخست به ۷۳۸ شرکت دانش‌بنیان در قالب ۲۳۷۳ فقره تسهیلات، معادل ۱۹ هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت‌شده که رشد ۸۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است. ارقام درشتی که هرچند جذاب است اما به‌واسطه مشخص نبودن متولی رسیدگی به مشکلات این شرکت‌ها به‌خصوص در حوزه اقتصادی این تسهیلات به‌درستی هدایت نشده و گاه هرز می‌رود.
بررسی دیگری نشان می‌دهد ۷۰ درصد کارکنان شرکت‌های دانش‌بنیان در ۶ درصد شرکت‌ها شاغل هستند و ۱۰ شرکتی که بیشترین تعداد اشتغال را داشته‌اند به‌تنهایی۶۵۴۰ شغل ایجاد کرده‌اند. تعداد شرکت‌های دانش‌بنیانی که ازنظر تعداد کارکنان جزو شرکت‌های کوچک و متوسط قلمداد می‌شوند بیش از ۸۰ درصد شرکت‌ها را شامل می‌شوند. تمرکز اشتغال در تعدادی خاص از دانش‌بنیان‌ها مشکل دیگری است که اقتصاد این شرکت‌ها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. باید توجه داشت که تعداد اندک شاغلان در سال‌های اولیه تاسیس شرکت‌ها طبیعی است اما اگر فعالیت شرکت‌ها به گسترش و توسعه تولیدات کارخانه‌ای منجر شود، تعداد شاغلان نیز افزایش قابل‌توجهی خواهد یافت.
گردش مالی
کارشناسان طی چند دهه اخیر ظهور عصر جدید اقتصادی را پیش‌بینی کرده‌اند که در آن علم منبع اصلی تولید ثروت و بهره‌وری بیشتر از تولید بوده و تولید واقعا اقتصادی می‌شود. به‌بیان‌دیگر اقتصاد در عصر جدید از اقتصاد منابع محور در بخش‌های مختلف فاصله گرفته و به اقتصاد دانش‌بنیان نزدیک می‌شود. از زمانی که شرکت‌های دانش‌بنیان فعالیت‌های خود را به‌طور رسمی بر اساس لایحه حمایت از مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آغاز کردند بیش از۱۰ سال می‌گذرد، اما در این مسیر با موانع و مشکلات بسیاری ازجمله مشکل فروش محصول، تسهیلات و سردرگمی در پیچ‌وتاب بروکراسی اداری مواجه شدند. طبق برآوردهای مرکز پژوهش‌های مجلس، درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۳۹۲ فقط ۲۰۰ میلیارد تومان بوده که این مقدار تا سال ۱۳۹۷ به ۶۰ هزار میلیارد تومان و در سال ۱۳۹۸ به ۶۴ هزار میلیارد تومان رسیده است. اما آن‌طور که معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی می‌گوید، میزان درآمد شرکت دانش‌بنیان در زمینه‌های مختلف فناوری در سال ۹۹ به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان، در سال ۱۴۰۰ به ۳۰۰ هزار میلیارد تومان و تا پایان آذرماه ۱۴۰۱ به ۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. با این حساب اگر روند درآمدزایی شرکت‌های دانش‌بنیان در سه‌ماهه پایانی سال ۱۴۰۱ نیز همچون ۹ ماهه باشد، به نظر می‌رسد درآمد این شرکت‌ها به بیش از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان برسد.
چالش‌های اقتصادی
در حال حاضر فروش تولیدات به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این شرکت‌ها تبدیل‌شده که تولید بدون تحلیل بازار، از دلایل اصلی بروز این مشکل است.این شرکت‌ها علاوه بر افراد دانشگاهی و نخبه در عرصه تولید محصول به افراد خبره در دیگر بخش‌ها همچون شناخت بازار و افراد زبده در دیگر بخش‌های حقوقی و بازرگانی نیز نیاز دارند، اما متأسفانه این نکته اغلب مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد.محصولات دانش‌بنیان بنا به نوع آن ممکن است دارای مشتری عام و یا خاص باشند؛ بنابراین حوزه تبلیغ و بازاریابی این نوع محصولات نیز با یکدیگر متفاوت بوده و به همین دلیل شرکت‌ها برای فروش محصول خود باید با متخصصان حوزه بازاریابی و تبلیغ مشورت کنند.
انتهای پیام
عناوین مهم :
