عمر نمادها در معماری به پایان رسید
الفباخبر-گروه‌مسکن: معمار و داور ایرانی جایزه لوپ دیزاین با تاکید بر پایان دوره نمادها در معماری، گفت: در طراحی دیگر نمی‌توان به وضوح از گچ‌بری و آینه‌کاری یا طاق و گنبد استفاده کرد، بلکه باید اتمسفر برگرفته از نمادها را وارد طراحی کنیم تا ساکنان حس آرامش را دریافت کنند.
به‌گزارش الفباخبر، معماری را نمی‌توان صرفا ترکیب‌بندی و شکل‌دهی بنایی از اتصال و پیوست سنگ، آجر، سیمان و آهن دانست؛ بلکه معماری فضا و ظرف زندگی است. شاید بتوان گفت معماری هنر سازماندهی فضاست. معماری نه فقط ساختمان‌سازی، بلکه دانش ساخت فضای مطلوب، در پاسخ به نیاز انسان به فضای زیبا، مفید و معناگرا در تعبیر مفهومی با عنوان خانه است و خانه محلی برای سکونت که بر اساس اقلیم، فرهنگ بومی و روانشناسی محیطی، امنیت، تناسبات، هماهنگی با زمینه، هزینه و روش‌های ساخت است که معمار آن را طراحی می کند. بی‌توجهی به هر کدام از این مولفه‌ها در زمانی کوتاه ما را با شهرهایی خالی از هویت، نظم و زیبایی مواجه خواهد کرد.
بر همین کاربست، معماری ایرانی به مجموع دست‌یافته‌های معماری ایرانیان از ابتدای مهاجرت آریایی ها به فلات ایران تا امروز و بر اساس ویژگی‌های فرهنگی، ظرفیتها و نیازهای اجتماعی مردم در ادوار و قالب انواع سبک‌ها، رویکردهای مختلف برای ایجاد سرپناه، تامین رفاه عمومی، آرامش و آسایش اطلاق می‌شود.
نیما کیوانی (متولد۱۳۶۰) معمار صاحب‌سبکی که به تازگی به عنوان داور جایز معتبر لوپ دیزاین (LOOP Design Awards) انتخاب شده، معتقد است «هنر یک معمار این است که در طرح خود سکون و آرامش را به عنوان سرچشمه سکونت به ساکنان ساختمان القا کند، همان نیازی که امروزه در طراحی واحدهای مسکونی در حال فراموش‌شدن است. فضای یک خانه باید روح و حس زندگی داشته باشد، اولین وظیفه یک معمار تامین نیاز انسانی برای آرامش و حس سکونت در ساختمان‌سازی است. استفاده از عناصر طبیعی مانند چوب و نور طبیعی در طراحی ساختمان باعث ایجاد فرکانس‌های آرامش‌بخش به افراد می‌شود.»
به اعتقاد وی در سبک تلفیقی معماری مدرن با معماری حوزه تمدنی ایران از تزیین استفاده نمی‌شود؛ بلکه از روابط فضایی از بازی‌های نور و رنگ و جنس سازه استفاده می‌شود. در طرح‌هایی که به این سبک اجرا می‌کنیم از عبارت «خانه» استفاده می‌کنیم تا تداعی فضایی برای زندگی و سکونت و آرامش شود و با طرح‌های مدرن که صرف عنوان آپارتمان مسکونی به سفارش مشتری، متفاوت است.
این پژوهشگر دکتری معماری دانشگاه میزوری آمریکا، طرح‌هایی را با همین رویکرد با عناوین اٌرسی‌خانه، پردیس‌خانه، کبوترخانه و مهرخانه در ایران و کشورهای دیگر طراحی و اجرا کرده است. به اعتقاد وی «معماری را نمی‌توان به قلمرو جغرافیایی تقسیم کرد، گستره معماری ایران متعلق به حوزه تمدنی ایران است. تمدن ایران باستان دارای نوع و شیوه‌ای از معماری بوده است که در یک گستره‌ای حتی تا آندولس (اسپانیای امروزی) نمونه ها و تاثیرات آن مشاهده می شود. معماری را نمی‌توان بر اساس حدود جغرافیایی تقسیم‌بندی کرد، مثلا بگوییم معماری افغانستانی یا عراقی یا معماری آلمانی یا انگلیسی یا لهستانی؛ چنین دسته‌بندی ملیتی وجود ندارد؛ معماری منطقه‌ای از آسیای میانه و کشورهایی در فلات ایران تا منطقه آناتولی در حوزه معماری حوزه تمدنی ایران قرار دارد.»
کیوانی پیش از این هم تجربه داوری مسابقات معتبر بین‌المللی معماری را در کارنامه خود دارد. او این بار در این رویداد پیشرو در زمینه معماری، طراحی داخلی، طراحی منظر و طراحی محصول در شهر پورتو پرتغال به قضاوت خواهد نشست. وی اخیرا توانست عنوان بهترین دفتر معماری سال در زمینه معماری مسکونی را از کشور انگلستان به دست بیاورد.
ملاقات سنت و نوآوری
نیما کیوانی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره طرح‌های خود، گفت: اکنون در اروپا، آمریکای جنوبی و آسیای شرقی ایده‌ها و رویکردها و طرح‌های دفتر معماری ما را به خوبی می‌شناسند؛ ما یک خط فکری داریم و بر اساس همین هم طرح‌های ما را تحلیل و این‌گونه عنوان می‌کنند «زمانی که سنت و نوآوری با هم ملاقات می‌کنند»؛ برخی معماران با الگوگیری از معماری دیگران طرح‌هایی را فقط بازآفرینی می‌کنند، اما جریان جدیدی را نتوانستند خلق کنند چون مبانی و فلسفه را از آنها می‌گیرند، آنها پیرو هستند و نهایتا فقط همان مبانی را با شکل جدید ارائه می‌کنند.
داور ایرانی جایزه لوپ دیزاین اظهار داشت: ما حدود ۲۰ سال گذشته، معماری گذشته ایران را شناسایی کردیم در این مدت فضاهایی را با همان جزییات می‌ساختیم، بر اساس تجاربی که از پژوهش و طرح‌های اجرایی و حضور در رویدادهای بین المللی داشتیم، متوجه حلقه مفقوده شدیم اینکه به معماری خودمان فقط ظاهری توجه می‌کنیم.
وی افزود: با عنوان معماری ایرانی به شدت مخالفم؛ بلکه معماری حوزه تمدنی ایران داریم نه معماری ایرانی؛ معماری را نمی‌توان بر اساس حدود جغرافیایی تقسیم‌بندی کرد، مثلا بگوییم معماری افغانستانی یا عراقی یا معماری آلمانی یا انگلیسی یا لهستانی؛ چنین دسته‌بندی ملیتی وجود ندارد؛ معماری منطقه‌ای از آسیای‌میانه و کشورهایی در فلات ایران تا منطقه آناتولی در حوزه معماری حوزه تمدنی ایران قرار دارد.
کیوانی گفت: تمدن ایران باستان دارای نوع و شیوه‌ای از معماری در گستره‌ای حتی تا آندولس (اسپانیای امروزی) بوده است؛ در کاخ الحمرا اسپانیا آثار بسیار معماری وجود دارد و خوانش آن معماری نشان می‌دهد بستر این معماری از ایران تا اسپانیا رفته است. به لحاظ تخصص عنوان معماری معتقدم معماری حوزه تمدنی ایران صحیح است و تلاش می‌کنم این عنوان را در فرهنگ گفتاری معماران و متخصصان جا بیاندازم.
تامین آرامش و حس سکونت در طرح اولین وظیفه یک معمار است
کیوانی اتمسفر و فضای طرح‌های معماری خود را در عین مدرن بودن، متعلق به حوزه معماری تمدن ایرانی دانست و گفت: ارسی‌خانه اولین تجربه معماری ما در این خط فکری بود که به ثمر نشست. از گذشته یک نگاهی در ایران وجود داشت که بازگشت به معماری گذشته ایران را واپس‌گرایانه می‌دانست. متاسفانه هنوز هم در بخشی از جامعه معماری ایران وجود دارد، زیرا با نگاه ظاهری به این معماری می‌پردازند این طور تلقی می‌شود که احیای معماری حوزه تمدنی ایران یعنی طاق و قوس‌زدن و استفاده از آجر و خشت که با واقعیت معماری مدرن سازگاری ندارند.
پژوهشگر حوزه معماری افزود: طرح ارسی‌خانه در تهران اجرا و در سال ۲۰۱۷ به عنوان بهترین طرح مسکونی خاورمیانه انتخاب شد؛ در ارسی‌خانه از معماری مدرن استفاده شده، ما پنجره‌های ارسی را در طراحی نمای ساختمان احیا کردیم طوری که باز و بسته می‌شوند و نور قابل کنترل است و تمام ساختارهای دو پوسته بودن معماری پایدار امروزی برای حفظ انرژی در این طرح استفاده شده است. بازی نور و رنگ‌ها در ورودی این ساختمان فضای آرامی ایجاد و آرامش را به عنوان سرچشمه سکونت به ساکنان ساختمان القاء می‌کند.
کیوانی با انتقاد از نگاه تجملی به طراحی واحدهای مسکونی تاکیدکرد: فضای یک ساختمان باید روح و حس زندگی داشته باشد، اولین وظیفه یک معمار تامین نیاز انسانی برای آرامش و حس سکونت در ساختمان‌سازی است. استفاده از عناصر طبیعی مانند چوب و نور طبیعی در طراحی ساختمان باعث آرامش می‌شود.
وی با اشاره به معماری نور در مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان گفت: طراح و معمار این شاهکار معماری نور را مستقیم وارد نکرده است. بازدیدکننده از یک دالان تاریک که در انتهای آن نور قرار دارد، به فضای نورانی دعوت می‌شود؛ معماری حوزه تمدنی ایران همیشه نور را کنترل و هدایت می‌کند. متاسفانه در طرح‌های امروزی پنجره تمام قد و بدون کنترل نور ساخته می‌شود بعد برای کنترل نور و حریم، پرده می زنند، در صورتی که در معماری گذشته پرده وجود نداشته است؛ معماری می‌تواند بدون نیاز و استفاده از پرده این امکان را بدهد که نور را کامل و یا کنترل شده هدایت شود. ارسی‌ها کنترل کننده نور هستند و علاوه بر زیبایی مضاعف به اتاق و ساکنان آن آرامش می‌دهند.
طرح ساختمان مسکونی اُرسی‌خانه، سال ۲۰۱۶ برنده مدال برنز مسابقه آ دیزاین در بخش معماری، ساختمان و سازه شد و اکتبر ۲۰۲۰ (۹ مهرماه ۹۸) در نمایشگاه بین‌المللی موزه دیزاین به نمایش درآمد.
منبع: اخباارساختمان
انتهای پیام
عناوین مهم :
