حذف رانت و امضاهای طلایی، حذف بروکراسی اداری، جلوگیری از قاچاق کالا، شفافیت و سرعت و دقت در خدمات رسانی برای سرمایه گذاران و ارباب رجوع، نظارت، کنترل، شفاف سازی و تسهیل کسب و کار کلیه فعالیت های فرهنگی، اقتصادی، گردشگری و... در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران به صورت یکپارچه و منسجم از طریق فضای مجازی انجام شود.
بدون تردید مزیت مهم این پروژه آن است که متقاضیان بدون مراجعه حضوری در هر مکان و زمان چه در داخل و چه در خارج کشور می توانندامور موردنظر خود را به سهولت در مناطق آزاد دنبال نمایند.
به همین بهانه در گفت وگویی اختصاصی با مهندس مجید صفدری معاون توسعه مدیریت دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور، به بررسی ویژگی های این پروژه ارزشمند پرداخته ایم.
الفبا: ضمن تبریک به حضرتعالی و همکاران محترم به عنوان نخستین پرسش توضیح بفرمایید اجرایی شدن چنین طرح عظیمی، از چه زمان در دستور کار شما قرار گرفت و هدف دبیرخانه و شما دقیقا چه بود؟
مهندس صفدری- همانطور که می دانید در سال ۹۴ دولت دستور داد باید به سوی استفاده از نرم افزارها و بهره گیری از سامانه های مجازی به جای امضاهای طلایی پیش برویم. البته تا پیش از این همکاران بنده در مناطق هفتگانه با وجود مرارت ها و مشکلات بسیار زیاد، تلاش می کردند با بهره گیری از ظرفیت های مدیریتی خود، همچنان قانون را سرلوحه امور قرار دهند؛ اما بالطبع گستردگی و اهمیت فراوان این مناطق باعث شد تا در سال ۹۷ آقای دکتر مرتضی بانک و جناب دکتر کرباسیان وزیر وقت امور اقتصادی و دارایی نرم افزار گمرک و سامانه گمرکی را در قالب تفاهمنامه ای امضا کرده و اجرایی نمایند.
الفبا: گفته می شود پروژه «پنجره واحد» در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی یک برنامه همه جانبه است که ۷۰ نوع خدمت و ۳۰۰ نوع فرآیند دربرمی گیرد، آیا همه این خدمات از طریق نرم افزار و سامانه انجام خواهد شد؟
مهندس صفدری - بله! از سال ۹۷ کمیته راهبردی فناوری اطلاعات به ریاست «دکتر بانک» در دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تشکیل شد. این کمیته با شناسایی فرایندهایی اجرایی در مناطق آزاد، فرآیندهای مربوط به گمرک، فرآیندهای مرتبط با ثبت سفارش، واردات کالا، سرمایه گذاری در مناطق آزاد و همچنین فرآیندهای ثبت شرکت در مناطق آزاد، فعالیت خود را آغاز کرد. این امر مستلزم شناسایی دقیق فعالیت های مناطق آزاد و معرفی آن به مخاطبان فراگیر بود.
در ادامه این امر، فرایندهای مربوط به حوزه بهداشت و دارو و غذا در سازمانهای مناطق آزاد، سازوکارهای مربوط به اخذ مجوز کسب و کار و فعالیت اقتصادی و سایر امور، به عنوان بخش هایی از فرایند پروژه بزرگ «پنجره واحد» در دستور کار قرار گرفت؛ که این حوزه ها با خود حدود ۴۰ خدمت را در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی رونمایی و عملیاتی می کند.
با انجام بررسی ها، مطالعات و سازوکارهای اجرایی مرتبط حالا زمان آن رسیده بود تا «پنجره واحد» و الکترونیکی کردن فعالیت ها تعریف شود. با چنین تمهیداتی کارشناسان و کارمندان، نقشی در اعطای مجوزها و محاسبه امتیازات نداشته باشند و در فرایندهایی که در این مسیر هست، دخالتی نکنند.
در واقع پروژه پنجره واحد، شماره های طلایی را در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از بین میبرد. هم اکنون این پروژه ارائه گر ۴۰ خدمت است و حدود ۱۳۰ فرایند مختلف در مناطق آزاد را اجرایی و عملیاتی می کند.
الفبا: لطفا درباره دیگر فعالیت های این پنجره که در آن پیش بینی شده است، توضیح دهید:
مهندس صفدری - بی راه نیست اگر گفته شود پنجره واحد یک انقلاب را در به ثمر نشستن دولت الکترونیک ایجاد می کند، همانطور که گفته شد موضوعات مرتبط با گمرک و صنعت و ثبت شرکت ها از طریق نرم افزار انجام خواهد شد، این نرم افزارها شامل نرم افزار ثبت شرکت ها، خدمات صنعت و تولید، سامانه کمیسیون ارزش افزوده، سامانه call centre ، سامانه گمرک، سامانه سلامت و چندین و چند نرم افزار مرتبط است که متأسفانه بخاطر شیوع بیماری کرونا این زمینه فراهم نشد تا پروژه را باحضور ریاست محترم جمهوری در همین سال ۹۸ رسما اجرایی و راه اندازی کنیم.
امیدوارم اجرای پروژه پنجره واحد و دولت الکترونیک در مناطق آزاد باعث ارائه خدمات مناسب تری به سرمایه گذاران داخلی و خارجی باشد.
الفبا: جناب صفدری! الفباخبر در حوزه مناطق آزاد، بانک، گمرک، بیمه و حتی سلامت بصورت تخصصی فعالیت خودش را یکسالی هست آغاز کرده و این روزها از نزدیک در جریان تلاش زایدالوصف مجموعه شما هست. مناطق آزاد گویا از حمایت خاص و ویژه ای برخوردار نیست و با وجود قوانین بالادستی در نوک پیکان هر انتقادی قرار دارد. آیا راه اندازی چنین سامانه ای در جهت پایان دادن به این شائبه ها نیست؟
مهندس صفدری - به نکته مهمی اشاره کردید انتقاد کارشناسانه و از روی دلسوزی زیادی انجام می شود اما همانطور که الفباخبر هم در گزارش و یادداشت های خوب خودش اشاره کرده است و بنده نیز مطالعه کرده ام، هیچ فعالیتی خالی از ایراد نیست این یعنی قبل از اینکه مناطق را متهم کنند، آمادگی دریافت هرموردی را داشته باشیم و داریم.
ممکن است با یک امضاء توسط یک کارشناس جزء هم فساد و رانت ایجاد شود. کارشناس می تواند انسانی معتقد هم باشد و ناخواسته موجب مشکلاتی شود. به هرحال بروکراسی اداری خطاهای خودش را دارد ولی دولت الکترونیک تمامی این خطاها را به صفر خواهد رساند؛ به عنوان مثال گرجستان را در سالهای گذشته در نظر بگیرید که به لحاظ فساد اداری بالاترین فساد را داشت و جایگاه ۱۶۴ در دنیا را بخودش اختصاص داده بود، دولت الکترونیک گرجستان اجرایی شد و الان این کشور به لحاظ امنیت اقتصادی و از نظر پاک بودن فضای کسب و کار در دنیا رتبه ششم را دارد و این کشور درخواست خود را جهت عضویت در اتحادیه اقتصادی «اوراسیا» ارائه نموده است و همچنین با توجه به اینکه در آبان امسال دولت جمهوری اسلامی ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا ملحق شده است بنابراین سرعت، دقت و شفافیت در سازمان های مناطق آزاد به افزایش استفاده از ظرفیت های این اتحادیه کمک خواهد کرد. این امر فرصتی جهت حرکت آزادانه کالا، سرمایه و خدمات و حضور آزادانه مردم و سرمایه گذاران خواهد بود اینها مزیت های پیدا و پنهان پنجره واحد است و ان شاءالله ما در مناطق آزاد تلاش می کنیم با اجرایی شدن دولت الکترونیک از این مزیت ها بهره مند شویم.
الفبا: دولت مقرر کرده بود سازوکار دولت الکترونیک در کشور ایجاد شود، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هم در این خصوص تاکیدات فراوانی داشت، آیا مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام هم جهت اجرای دولت الکترونیک تمهیداتی را داشتند؟
مهندس صفدری - دولت الکترونیک همانطور که در جریان هستید یعنی نرم افزاری که کلیه خدمات را به مردم ارائه می کند و به سوی «نرم افزار محور شدن» حرکت می نماید. به عبارتی پنجره واحد باعث خواهد شد تا در شرایط تحریم اقتصادی از ظرفیت های نهفته مناطق آزاد به خوبی استفاده شود. و همه مجوزهایی که دولت باید به مردم اعطا کند، همچنین سازوکارهای اقتصادی و تمام کسب و کارهای اقتصادی توسط نرم افزار انجام شود و این باعث می شود نظیر تجربه دولت گرجستان، فساد اداری متأثر از خطاهای انسانی به حداقل کاهش یابد. بنابراین در مناطق آزاد هم پروژه «پنجره واحد» به لطف کارشناسان داخلی از این مزیت برخوردار خواهد شد.
الفبا: امیدواریم که با اجرای این پروژه بزرگ ملی شاهد نقش آفرینی در عرصه اقتصادی اجتماعی کشور باشیم و عرصه برای سهولت و شفافیت کسب و کارهای منطقه آزادی فراهم گردد.
جواد دباغی مقدم
انتهای پیام