بانک کشاورزی حلقه اصلی زنجیره پرداخت وامی جدید به کشاورزان
الفباخبر - گروه بانک: بانک مرکزی در شرایطی دستور‌العمل مهم تامین مالی کشاورزی قراردادی را به بانک‌ها ابلاغ کرده که انتظار می‌رود ماموریت ویژه و اصلی را بانک تخصصی کشاورزی ایران بر دوش خواهد داشت تا یک زنجیره پرداخت تسهیلات و اعتبارات را ایجاد و فعالان اقتصاد کشاورزی ایران را به سمت استفاده از این الگوی جدید هدایت کند چه اینکه بخش عمده تسهیلات و اعتبارات بخش کشاورزی بر اساس اعلام بانک مرکزی توسط بانک کشاورزی پرداخت می‌شود.
به گزارش الفباخبر ، هرچند شیوه‌نامه اجرایی تامین مالی کشاورزی قراردادی برای همه بانک‌ها قابل اجراست اما دستکم به دلیل اعتماد دیرینه مشتریان و فعالان اقتصادی در بخش‌های مختلف کشاورزی، دامداری، شیلات و حوزه منابع طبیعی به بانک کشاورزی، به طور حتم انتظار می‌رود که قاعده جدید تسهیلات بخش کشاورزی بر اساس الگوی قرارداری را این بانک قدیمی و تخصصی به اجرا گذارد.
مدیران ارشد بانک کشاورزی مدتها پیش از رونمایی از الگوی زنجیره‌ای تامین مالی بخش کشاورزی، گام‌های مقدماتی را برداشته و مراحل اجرای ضابطه جدید را تهمید کرده‌اند تا سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی با هدف افزایش امنیت غذایی و اطمینان خاطر فعالان اقتصادی این بخش کلیدی و استراتژیک در اقتصاد ایران را به سمت کشاورزی قرارداری سوق دهند.
دولت سیزدهم در حالی اجرای آزمایشی کشاورزی قراردادی را به اجرا گذاشته که به گفته سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی در این طرح ۲۵۰ هزار هکتار جهت کشت گندم و ۴۵ هزار هکتار برای شالی برنج زیر کشت قرار می‌گیرد. نقطه قوت این الگوی جدید تامین مالی، هدایت منابع بانک‌ها به سمت افزایش امنیت غذایی و تولید پایدار محصولات کشاورزی است و ماموریت بانک کشاورزی به عنوان بانک توسعه‌ای و تخصصی کمک به اجرای این الگو و جلوگیری از قطع زنجیره تامین مالی است. چرا که بازده سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی پایین است اما نقش بخش کشاورزی در افزایش تاب‌آوری اقتصاد ایجاب می‌کند که بانک کشاورزی در این مسیر مورد حمایت ویژه قرار گیرد تا باعث افزایش فشار بر منابع بانک نشود.
بر اساس آمارهای رسمی بیش از ۴۰ درصد تولید در بخش کشاورزی جهان از مسیر تامین مالی زنجیره‌ای و کشاورزی قراردادی صورت می‌گیرد در حالی که در ایران تنها یک درصد به کشاورزی قراردادی اختصاص دارد. اکنون به نظر می‌رسد که مسیر سرمایه‌گذاری از کانال کشاورزی قراردادی هموارتر شده و بانک کشاورزی هم آماده استقبال و همکاری با کشاورزان، سرمایه‌گذاران، کارآفرینان و تمامی فعالان حقیقی و حقوقی است که هدف آنها سبز نگه‌داشتن چراغ اقتصاد کشاورزی ایران با بهره‌وری بالا و البته رفع موانع در زنجیره تولید تا عرضه هستند و نمی‌خواهند که مردم ایران نگران امنیت غذایی‌شان باشد و البته این راهبرد جدید می‌تواند ناهمواری‌های پیش روی بازار صادراتی محصولات کشاورزی را هموار سازد.
هدف از این تغییر بزرگ که انتظار می‌رود بار اصلی اجرای الگوی تامین مالی زنجیره‌ای کشاورزی قراردادی را بانک کشاورزی بر عهده بگیرد، افزایش شفافیت فرآیند تامین مالی طرح‌ها و بهبود کارایی منابع اختصاص یافته به بخش کشاورزی و حمایت از شکل‌گیری زنجیره یکپارچه کشاورزی است که می‌تواند به توسعه تولید و اشتغال روستایی و کشاورزی خرده مالکی آنهم با روش‌های غیرتورمی منجر شده و هزینه تولید محصولات را برای کشاورزان کاهش دهد.
زنجیره وام کشاورزی کامل می‌شود
بر اساس ضابطه جدید، تأمین مالی در کشاورزی قراردادی شامل پرداخت به تولیدکنندگان برای کشت و تهیه نهادههای تولید ،پرداخت به مجری طرح با هدف تکمیل زنجیره ارزش، خرید نهاده‌ها، مواد اولیه، ماشین‌آلات و اقدامات توسعه‌ای و پرداخت در راستای ارایه خدمات آموزشی، فنی، توسعه‌ای، دانش‌بنیان و تحقیقاتی برای ایجاد ارزش افزوده در طرح خواهد بود. به این ترتیب متقاضیان اجرای این الگوی تامین مالی باید ابتدا درخواست خود را به منظور اجرای طرح کشاورزی قراردادی به وزارت جهاد کشاورزی اعلام کنند که پس از تأیید به بانک معرفی می‌شوند. به این ترتیب برای قرار گرفتن در زنجیره تامین وام بخش کشاورزی و استفاده از تسهیلات برای تامین سرمایه در گردش طرح‌های کشاورزی قرارداری، مجریان و متقاضیان طرح باید جزئیات کامل طرح از جمله مشخصات و سوابق مجری، نوع فعالیت، شیوه اجرا، مشخصات محصول، قیمت خرید محصول ،شرایط و زمان پرداخت و تسویه بدهی به تولیدکننده، میزان تسهیلات مورد نیاز و همچنین رونوشت قرارداد موضوع کشاورزی قراردادی بین مجری طرح و تولیدکننده را به بانک عامل ارائه کنند.
مسئولیت بانک در گرفتن وثیقه و ضامن
بانک مرکزی می‌گوید: بانک‌های عامل در کشاورزی قراردادی موظف هستند قبل از ارائه هرگونه تسهیلات به مجری طرح، نسبت به اعتبارسنجی مجری طرح در چارچوب مقررات مربوطه و همچنین بررسی فنی، اقتصادی و مالی طرح اقدام کنند. همچنین اجازه دارند برای اعطای هرگونه تسهیلات به مجری طرح، وثایق و تضامین را حسب ضوابط و مقررات دریافت کنند. به این ترتیب قراردادی که بین تولیدکننده و مجری طرح دارای صلاحیت و مورد تایید وزارت جهاد کشاورزی برای اجرای کشاورزی قرارداری به عنوان وثیقه و تضمین بازپردخت اصل و سود تسهیلات قابل قبول خواهد بود. البته پذیرش قرارداد به عنوان وثیقه توسط بانک مشروط به ثبت قرارداد در سامانه ویژه و ارائه تاییدیه و ضمانت بازپرداخت اصول و سود تسهیلات از سوی یک نهاد ضامن نظیر صندوق توسعه کسب و کار کشاورزی و صندوق کشاورزی قراردادی یا موسسات بیمه خواهد بود.
ضابطه اجرایی تامین مالی کشاورزی قرارداری تاکید دارد که در مواردی که مجری آمادگی تودیع وثیقه و یا ارائه تضمین را دارد، اخذ تضامین و وثایق حسب رویه بانک و در چارچوب ضوابط و مقررات جاری خواهد بود و در مواردی که تسهیلات با معرفی مجری و با ضمانت تولیدکننده، به تولیدکننده پرداخت می‌شود، وثیقه و تضمین بازپرداخت اصل و سود تسهیلات اعطایی، از تولیدکننده گرفته خواهد شد.
البته یک تضمین دیگری هم با پشتوانه سازمان برنامه و بودجه پیش‌بینی شده که ویژه مجریان و شرکت‌های مباشر دولتی نظیر شرکت بازرگانی دولتی، سازمان تعاون روستایی، موسسه جعاد استقلال و شرکت‌های پشتیبانی امور دام می‌شود. به این نحو که این شرکت‌های مباشر و مجری که اقدام به خرید قرارداری از کشاورزان کنند، بانک می‌تواند با تضمین سازمان برنامه و بودجه، سرمایه در گردش تولیدکنندگان کشاورزی را به صورت پیش‌پرداخت قبول کند و مجریان و مباشران دولتی تنها باید قراردادها و مبادلان خود با کشاورزان در سامانه‌های خاصی ثبت کنند.
وام به چه حسابی واریز می‌شود؟
نکته مهم شاید برای فعالان بخش کشاورزی این باشد که در الگوی تامین مالی کشاورزی قراردادی، تسهیلات و اعتبارات به چه حسابی واریز خواهد شد. ضابطه بانک مرکزی به طور شفاف می‌گوید: اگر در قرارداد بین مجری طرح و تولیدکننده، تسهیلات بابت پیش‌پرداخت کشاورزی قراردادی از طرف مجری به تولیدکننده پرداخت شود، بانک وظیفه دارد، تسهیلات پرداختی را مستقیم به حساب تولیدکننده کارسازی کند. همچنین در مواردی که حسب مفاد قرارداد فیمابین مجری و تولیدکننده، مجری متعهد به ارائه نهادههای کشاورزی و نظایر آن به تولیدکننده باشد، در این صورت بانک می‌تواند در ازای دریافت اسنادی که نشان‌دهنده تحویل نهادههای کشاورزی به تولیدکننده باشد، تسهیلات را مستقیماً به نفع مجری کارسازی کند و واریز مستقیم منابع اعتباری به حساب تولیدکننده، به ارائه مدارک مثبته تحویل نهاده‌ها و محصولات و یا ایفای تعهدات مندرج در قرارداد و به تناسب ارزش اسناد ارائه شده بستگی دارد.
پرداخت تسهیلات از مسیر شفاف
شیوه‌نامه اجرایی تأمین مالی زنجیره تأمین در بخش کشاورزی در ۱۱ ماده و یک تبصره در ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ مصوب و به بانک‌ها ابلاغ شده که مسیر پرداخت تسهیلات در کشاورزی قراردادی را شفاف کرده به گونه‌ای که بانک باید تمامی اقدامات لازم را در خصوص اطمینان از صوری نبودن موضوع قرارداد و احراز واقعی بودن آن، ثبت تعهدات در سامانه سمات بانک مرکزی، رعایت مفاد آیین‌نامه تسهیلات و تعهدات کلان و اشخاص مرتبط و رعایت سایر ضوابط و مقررات بانک مرکزی را به اجرا گذارد. همچنین مجری طرح و تولیدکنندگان هم می‌توانند از سایر شیوه‌های تامین مالی رنجیره تامین برای تامین مالی سرمایه در گردش استفاده کننند و این شیوه‌نامه راه را برای بهره‌برداری مجریان و تولیدکنندگان از سایر خدمات و تسهیلات بانکی باز می‌گذارد.
منبع: دنیای بانک
انتهای پیام
عناوین مهم :
