خطر آلودگی هوای کرمان و تبعیض در اعلام تعطیلی
الفباخبر - گروه اجتماعی: اول خرداد ماه جاری هوای مرکز استان کرمان و چند شهرستان دیگر آلوده در حد خطرناک بود اما خبری از تعطیلی نبود؛ موضوعی که به محل گلایه شهروندان و رسانه‌ها انجامیده است.
به گزارش الفباخبر ، اعلام تعطیلی و تامین زمینه صیانت از سلامت شهروندان در شرایط تشدید آلایندگی های هوا در استان کرمان خیلی وقت است که درگیر مشکلات مختلفی است و استان برای حل آن نه تنها راه چاره ای نیاندیشیده بلکه در اعلام تعطیلی مدارس یا تاخیر در بازگشایی ادارات که گفته می شود جزو اختیارات استانی به شمار می رود نیز گاه با تاخیر عمل می شود و شاهد بروز ناهماهنگی هایی در این زمینه هستیم.
برخی مسئولان استان البته می گویند یک پای این مشکل بویژه در اعلام تطعیلی، در قوانین و مقررات گیر است که اختیار تعطیلی را به استان نداده؛ یعنی براساس قانون وقتی شاخص آلایندگی هوا از ۳۰۰ بالاتر می رود و به وضعیت خطرناک می رسد امکان تعطیلی وجود دارد اما به گفته متولیان استان، اختیار تعطیلی ندارند و البته این درحالی است که در همین شرایط طی ماه های اخیر شاهد تعطیلی برخی شهرستان های استان - غیر از شهرستان کرمان به عنوان مرکز استان - بوده ایم.
در این گزارش به واکاوی و تحلیل شرایط و مشکل موجود پرداخته و البته گریزی هم به مسائل قانونی موضوع زده است؛ موضوعی که چندماه پیش نیز در ایرنا منتشر شد و نیاز است که موانع قانونی آن حل شود زیرا شرایط اقلیمی برخی استان ها مانند تهران نیست لذا قانونگذاری نباید تنها با شرایط پایتخت یا شهرهای صنعتی انجام گیرد که چنین مشکلاتی نیز بروز کند.
دیروز در کرمان چه گذشت؟
اما روز گذشته (یکشنبه اول خرداد) حوالی ساعت ۶:۱۵ تصمیم کارگروه استانی اضطرار آلایندگی هوا در کرمان مبنی بر تاخیر ۲ ساعته در بازگشایی ادارات اطلاع رسانی و اعلام شد که به علت قرارداشتن در فصل امتحانات دانش آموزان فقط باید به مدرسه در محیط دربسته بروند امتحانشان را بدهند و به خانه بازگردند.
همیشه موقع خیزش گردوخاک یا طوفان شن در استان کرمان که تعداد روزهای آن در طول سال کم نیست وضع همین است که دیرهنگام این تصمیم ها اعلام می شود و بسیاری از افراد در ادارات حاضر می شوند درحالی که مثلا ادارات با تاخیر قرار است باز شوند.
آنچه سبب تصمیم گیری برای تاخیر ۲ ساعته برای بازگشایی ادارات شد عدد افزون بر ۵۰۰ شاخص آلایندگی مرکز استان و برخی دیگر مناطق بود که وضعیت خطرناک را نشان می داد؛ اما چرا این تاخیر در بازگشایی تمدید نشد یا ادارات تعطیل نشدند پرسشی است که باید به آن پاسخ داد زیرا تا حوالی ساعت ۱۱ دیروز شاخص همچنان بالای عدد ۳۰۰ بود؛ شاخص ایستگاه مشتاق شهر کرمان حوالی ساعت ۱۰ دیروز عدد ۳۸۵ را نشان می داد که براساس قانون در این شرایط فعالیت ها در فضای بیرونی باید محدود یا تعطیل شود.
غیر از مرکز استان برخی نقاط دیگر همچون شهرستان های شمالی و شرقی استان نیز وضعیت خطرناک را حداقل تا ظهر تجربه کردند اما دستکم در مرکز استان از تصمیمی برای تعطیلی خبری نبود.
مسئولان استان درباره تمدید نکردن تاخیر در بازگشایی ادارات که از اختیارات استان به شمار می رود هم گفتند که بنا به پیش بینی ها عدد شاخص آلایندگی از ۵۰۰ در بامداد رو به کاهش بود و با پیش بینی کاهش آلایندگی ها، تاخیر در بازگشایی ادارات نیز تمدید نشد.
اما موضوع اصلی چرایی تعطیل نکردن شهر به این بر می گردد که مسئولان استان می گویند اختیار تعطیلی ندارند و حتما دولت یا معاون اول رییس جمهور باید اعلام تعطیلی را تایید کند که رفتن به سمت گرفتن این تاییدیه زمان بر و تابع شرایط خاصی است.
این صحبت مسئولان استان درحالی است که شاهد بوده ایم غیر از مرکز استان کرمان، برخی دیگر شهرستان های استان در هنگام تشدید آلودگی هوا، با تصمیم فرمانداران اعلام تعطیلی می کنند و معاون عمرانی استاندار کرمان که دبیر کارگروه استانی اضطرار آلایندگی هوا نیز است می گوید این فرمانداران با اختیار خودشان تعطیل می کنند.
اگرچه باید به این پرسش پاسخ داد که اگر هدف تامین سلامت شهروندان است چرا مرکز استان با اختیار یک مدیر تعطیل نمی شود؟ چون این شهر و آن شهر ندارد و اتفاقا مرکز استان میزان جمعیت بیشتری از مردم است لذا اگر یک فرماندار می تواند برای حفظ سلامت مردم شهرستان را تعطیل اعلام کند چرا فرماندار کرمان یا دیگر مسئولان استان چنین تصمیم هایی نمی گیرند؟
شدت آلایندگی پیش بینی شده بود
وضعیت آلودگی خطرناک شهر کرمان و برخی دیگر شهرستان ها مانند بردسیر، شهرهای جنوب شرقی و شمال استان درحالی بود که هواشناسی از روز قبل شرایط را پیش بینی کرده بود.
بنا به اعلام و پیش بینی اداره کل هواشناسی استان کرمان در روز شنبه ۳۱ اردیبهشت منشا ریزگردها وزش باد شدید و طوفان در نواحی مرکزی ایران ذکر و احتمال پدیده ریزگردها برای یکشنبه در مناطق شمالی، شمال غرب و شرق استان پیش بینی شده بود که بدرستی این پیش بینی به وقوع پیوست.
رییس مرکز پیش بینی اداره کل هواشناسی استان کرمان روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت که پیش بینی می کند از عصر یکشنبه میزان ریزگردها در هوای مناطق شمال و شمال غربی استان کمتر شود و روز دوشنبه با هوای نسبتا پاکی روبه رو باشیم؛ هرچند برای روزهای آتی هفته باز ریزگردها پیش بینی می شود.
حمیده حبیبی افزود: البته در مناطق شرق و جنوب شرق استان کرمان وزش باد و گردو خاک در روز دوشنبه هم ادامه دارد.
وی با اشاره به وقوع طوفان و گرد و خاک در خارج از مرزهای کشور تصریح کرد: احتمال می دهیم از روز سه شنبه بار دیگر مناطقی از استان کرمان درگیر ریزگردها و آلودگی هوا شود.
کاهش شاخص پیش بینی شده بود
اما مجید سعیدی مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمان در پاسخ به خبرنگار ایرنا درباره چرایی تمدید نشدن تاخیر در بازگشایی ادارات طی روز یکشنبه گفت: صبح یکشنبه در کارگروه شرایط اضطراری آلودگی هوا تاخیر ۲ ساعت کاری ادارات مصوب شد که با توجه به اعلام و پیش بینی کم شدن میزان ریزگردها تمدید تعطیلی مطرح نشد.
وی افزود: البته روند کاهش شاخص آلایندگی در طول روز با تاخیر مواجه شد و در شرایطی که تاخیر در بازگشایی ادارات تمدید نشده بود، اما شاخص همچنان تا ساعتی ( پیش از ظهر) بالای عدد ۳۰۰ و در شرایط خطرناک بود که بسته به شرایط جغرافیایی رخ داد.
سعیدی در پاسخ به اینکه چرا همان تعطیلی مدارس و تاخیر در بازگشایی ادارات نیز دیرهنگام اعلام می شود تصریح کرد: حوالی ساعت ۴ بامداد شاخص آلایندگی بالا رفته است و پس از ایجاد هماهنگی در ساعات اولیه بامداد بین اعضای کارگروه متولی، تصمیم گیری و اعلام شده است.
محیط زیست چه گفت؟
معاون زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان کرمان با اشاره به بالا بودن شاخص آلودگی هوا در شهرهای شمالی استان طی صبح دیروز گفت: در بالاترین حد شاخص صبح یکشنبه ساعت ۱۰ صبح شاخص ۳۸۵ را برای شهر کرمان داشتیم که برای همه افراد خطرناک است و باید فعالیت ها متوقف و با محدودیت انجام شود.
نجمه نظری افزود: سایر شهرهای شمال استان مانند رفسنجان، انار، زرند و راور نیز با شاخص بیش از ۳۰۰ شرایط اضطرار در آنها برقرار شده بود.
وی تاکید کرد: محیط زیست به صورت مرتب شاخص آلودگی را به کارگروه اضطرار آلودگی هوا اعلام می کند و تصمیم گیرنده درباره اقدامات دیگر، مسئولان این کارگروه هستند.
موضع دانشگاه علوم پزشکی
اما دانشگاه علوم پزشکی از جمله متولیان و ا عضای کارگروه اضطرار آلودگی هوا در استان است که تصمیم ها بعد از تایید این دستگاه باید اخذ شود. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در این زمینه گفت: اول صبح یکشنبه عدد شاخص آلودگی هوا حدود ۵۰۰ گزارش شد که با اعلام به کارگروه اضطرار آلودگی هوا فعالیت ها با ۲ ساعت تاخیر انجام شد.
محسن بارانی افزود: برای ۲ ساعت بعدی نیز این دانشگاه استمرار شرایط اضطراری آلودگی هوا را به کارگروه اعلام کرد اما در نهایت تصمیم گیرنده مدیریت بحران و مسئولان کارگروه اضطراری آلودگی هوا هستند.
وی تاکید کرد: ما به صورت آنلاین شرایط آلودگی هوا را رصد، مراتب را اعلام و توصیه می کنیم که در این شرایط شهروندان بویژه گروه های حساس موارد بهداشتی را رعایت کنند.
معاون استاندار: اختیار تعطیلی نداریم
چند نوبت تماس تلفنی خبرنگار ایرنا با معاون امور عمرانی استاندار کرمان بی نتیجه ماند زیرا وی در چند جلسه حضور داشت اما آنطور که برخی رسانه های استان عصر دیروز از وی نقل قول کردند، وی گفته است: اختیار اعلام تعطیلی استان در استان وجود ندارد و هیات دولت یا معاون اول رییس جمهور باید آن را اعلام کند.
سید مصطفی آیت اللهی موسوی درباره چرایی تعطیلی برخی شهرستان های استان در این شرایط به این پاسخ بسنده کرده است: فرمانداران این شهرستان ها با اختیار خودشان اعلام تعطیلی می کنند.
کجای پای قانون می لنگد؟
صرفنظر از چرایی تاخیر در تصمیم های کارگروه مذکور در استان که طی سال های اخیر این مشکل حل نشده و ضرورت دارد فکری جدی برای آن اندیشیده شود، موضوع موانع قانونی در اعلام تعطیلی با هدف حفظ سلامت شهروندان موضوع مهم دیگری است که خبرگزاری ایرنا پیشتر نیز به آن پرداخته و از طریق لینک زیر می توانید آن را ملاحظه کنید:
پایداری یا ناپایداری هوا؛ قوانین را فقط با شرایط پایتخت ننویسید
گرچه در زمان تهیه گزارش قبلی ایرنا در تاریخ ۲۶ آبان ۱۴۰۰ مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان فرد دیگری بود و اینک این مسئول تغییر کرده، اما وی تاکید داشت که شرایط قانونی برای اعلام تعطیلی بیشتر با نگاه به شرایط پایتخت نوشته شده درحالی که شرایط اقلیمی تهران و شهرهای صنعتی با دیگر نقاط متفاوت است.
وی گفته بود: به طور مثال وقتی طوفان و شدت وزش باد را در شهرهای بزرگ مثل تهران شاهد باشیم، کاهش آلایندگی ها محقق می شود و با پیش بینی وزش باد از اعلام تعطیلی صرفنظر می شود حال آنکه در استان هایی مثل کرمان، پیش بینی طوفان خود یعنی تشدید آلایندگی ها و اعلام تعطیلی.
مدیران استان کرمان می‌گویند آیین‌نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۳ قانون هوای پاک درخصوص شرایط اضطرار آلودگی هوا در کشور نیازمند تغییر یا افزودن تبصره هایی است که بسته به شرایط و اقلیم این استان یا حتی دیگر استان ها، بتوان در مورد اعمال برخی محدودیت ها یا ممنوعیت ها و همچنین اعلام تعطیلی در نتیجه شرایط اضطرار آلودگی هوا در هر استان، تصمیم گیری کرد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمان و عضو کارگروه استانی هماهنگی شرایط اضطرار آلودگی هوای استان در این زمینه تاکید دارد: تدوین آیین نامه های مربوط به شرایط جوی، متناسب با شرایط تهران و دیگر شهرهای صنعتی انجام شده است که شرایطی کاملا متفاوت با برخی از دیگر استان ها دارند.
سعیدی با اشاره به آیین نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۳ قانون هوای پاک و اختیاراتی که در آن برای کارگروه استانی هماهنگی شرایط اضطرار آلودگی هوا قید شده اظهارداشت: ما مدعی هستیم این آیین نامه بیشتر براساس موقعیت شهر تهران و شهرهای صنعتی که دچار آلودگی های ناشی از تولید گازهای کارخانه ها و پایداری هوا هستند، تدوین شده است.
پایداری یا ناپایداری، مساله کدام است؟
وی با بیان اینکه دستورالعمل بر مبنای پایداری هوا تعریف شده درصورتی که شرایط اضطرار ما در استان کرمان براساس ناپایداری جوی است تصریح کرد: این درحالی است که استان کرمان علاوه بر اینکه در درون خود کانون های گردوغبار یا ریزگردهای زیادی دارد، از حدود یکهزار کیلومتر مرز با کویر نیز برخوردار است.
جازموریان و بادهای ۱۲۰ روزه
سعیدی افزود: همچنین از طرفی تالاب جازموریان در جنوب استان قرار دارد که براساس گزارش منابع علمی متقن از جمله مهمترین کانون های غبارخیزی کشور به شمار می رود.
وی همچنین به موقعیت شهرهای شرقی استان کرمان اشاره و بیان کرد: این شهرها متاثر از بادهای ۱۲۰ روزه سیستان هستند و لذا همیشه استان در جریان گردوغبار قرار دارد که در آیین نامه، این شرایط پیش بینی نشده است.
پیشنهادها به تهران ارسال شده است
البته مرجان شاکری مدیرکل وقت حفاظت محیط زیست کرمان و دبیر وقت کارگروه استانی هماهنگی شرایط اضطرار آلودگی هوای استان نیز در این زمینه گفته بود: پیشنهادهای ما برای اصلاح به مراجع کشوری ارسال شده است که جا دارد با شرایط سایر استان های درگیر گرد و غبار تطبیق داده و تصویب شود.
صرفنظر از اینکه مسئولان کشوری در تهران باید تغییرات مدنظر را در آیین‌نامه ها و مقررات مربوط به شرایط اضطرار آلودگی و اعلام تعطیلی اعمال کنند، اما از آنجا که پای سلامت مردم در میان است، انتظار می رود تا اعمال تغییرات در آیین نامه ها، مسئولان استان نیز بیکار ننشینند و از هر راهکار و امکانی برای حفاظت از سلامت مردم استفاده کنند تا برخی تصور نکنند مسئولان در این شرایط تنها با استناد به مفاد قانونی، دست روی دست می گذارند و هیچ کاری نمی کنند.
بی شک می توان تا زمان تصمیم گیری در مرکز برای حل این مشکل که یحتمل زمان بر باشد، در سطح استان راهکارهای محلی و موقت در زمان بروز آلایندگی ها و ایجاد شرایط خطرناک آلودگی همانند استفاده از اختیارات مسئولان استانی و شهرستانی به کار گرفت یا با اتکا به پیش بینی های هواشناسی و محیط زیست، تصمیم گیری در این زمینه را با فرآیندهای دیگر و مناسب تری حداقل از نظر اعلام زمانی آن، انجام داد.
انتهای پیام
عناوین مهم :
